«Ταξίδι στην άκρη της νύχτας»: Το After Hours (Martin Scorsese, 1985) στον θερινό κινηματογράφο Παναθήναια με τον Αλέξανδρο Παπαγεωργίου
Κλείστε το εισιτήριό σας:
https://www.more.com/gr-el/tickets/cinema/summer/after-hours
Σύμφωνα με την κυρίαρχη μυθολογία του αμερικάνικου σινεμά, η σύντομη άνοιξη των late 60s-early 70s, όταν οι νέοι ριζοσπάστες δημιουργοί πήραν το πάνω χέρι από τα στούντιο εγκαινιάζοντας την εποχή του New Hollywood απολαμβάνοντας μεγάλη καλλιτεχνική ελευθερία καθώς αναθεωρούσαν τις βεβαιότητες του χολιγουντιανού κινηματογράφου, έδωσε την θέση της σε μια “παλινόρθωση” του παραδοσιακού συστήματος των στούντιο με τη μορφή της εισόδου στην εποχή του σύγχρονου blockbuster: των μεγάλων βιομηχανικά παραγόμενων ταινιών που καταναλώνονται ως πολιτιστικά προϊόντα στην αγορά της μαζικής κουλτούρας.
Η δεκαετία του ‘80, που στο αμερικάνικο σινεμά συνδέθηκε με την ανάδυση της μεγαταινιας-εμπόρευμα, έφερε σε δεύτερη μοίρα τους σκηνοθέτες του New Hollywood που λιγότερο ή περισσότερο έπαψαν να βρίσκονται στο κέντρο της προσοχής, υποχώρησαν μπροστά στις επιταγές των μεγάλων στούντιο, ή κατέληξαν να δημιουργούν ταινίες-φαντάσματα του προηγούμενου καινοτόμου, πρωτοποριακού έργου τους. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα 80s ευρύτερα αποτέλεσαν το requiem των ονείρων και των δυνατοτήτων που έφερε η επαναστατική δεκαετία του ‘60 και του ‘70 στην κουλτούρα, την πολιτική και την κοινωνία ευρύτερα. Ως αντίδραση στον κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό ριζοσπαστισμό που προηγήθηκε, ορθώθηκε μια νέα καπιταλιστική κουλτούρα που συνοψίζεται στο όνομα “νεοφιλελευθερισμός”.
Αν υπάρχει ένας από τους εμβληματικούς σκηνοθέτες του New Hollywood που στάθηκε περισσότερο όρθιος στα νεοφιλελεύθερα 80s αυτός ήταν ο Martin Scorsese. Έχοντας ήδη εδραιώσει ως κατεξοχήν σκορσεζικό ύφος την αναπαράσταση της κοινωνικής (λέγε: “ανδρικής”) αλλοτρίωσης και μοναξιάς μέσα σε ένα περιβάλλον μητροπολιτικής βίας και αποσύνθεσης με το Mean Streets, το Taxi Driver και το Raging Bull, στην καρδιά της δεκαετίας του ‘80 ο Scorsese παρέδωσε δύο υποτιμημένα αριστουργήματα που δεν εκτιμήθηκαν αρκετά στην εποχή τους αλλά τα τελευταία χρόνια παίρνουν όλο και περισσότερο την θέση που τους αξίζει στην σινεφιλική συνείδηση: την υπαρξιακή κωμωδία The King of Comedy και το ψυχοσεξουαλικό ντελίριο After Hours.
Το After Hours είναι ένα ταξίδι μέχρι την άκρη της νύχτας της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής φαντασίωσης. Η νυχτερινή περιπέτεια ενός ανιαρού πληροφοριακού γιάπη, δείγμα της νέας επαγγελματικής τάξης ειδικευμένων εργαζομένων στους τομείς της υψηλής τεχνολογίας, καθώς περιπλανιέται στη Νέα Υόρκη των κινδύνων και των απολαύσεων (συγκεκριμένα στο SoHo του μεταιχμίου ανάμεσα στην υποκουλτούρα και το gentrification) επιχειρώντας ανεπιτυχώς να επιστρέψει σπίτι του. Αυτό το ταξίδι μοιάζει εξίσου με μια νεοφιλελεύθερη ηδονιστική εδέμ όσο και με έναν δαντικό εφιάλτη υπαρξιακού και σεξουαλικού αδιεξόδου, καθώς η νύχτα στην πόλη αντλεί την μεταμορφωτική δύναμη μέσα από τη συνάντηση με το αλλόκοτο, το παράλογο και το μακάβριο.
Μέσα στην καρδιά της εποχής όπου διαμορφωνόταν το σύγχρονο ναρκισσιστικό νεοφιλελεύθερο κοινωνικό υποκείμενο, το After Hours μας εκθέτει σατιρικά και παρωδιακά στον διαστροφικό, παθολογικό πυρήνα της νέας αυτής ατομικιστικής κουλτούρας ηδονής και επιτυχίας. Η ταινία του Scorsese αποτελεί έτσι ένα εξαιρετικό νέο κεφάλαιο που συμπληρώνει την ελεγεία αμερικάνικης παράνοιας του Taxi Driver και του Raging Bull, και αξίζει να επανεκτιμηθεί ώστε πάρει την θέση που του αξίζει δίπλα στα αριστουργήματα του Scorsese, δίνοντας στην δική του κινηματογραφική μητροπολιτική απόγνωση τον σουρεαλιστικό ψυχοσεξουαλικό χαρακτήρα σαγηνευτικού αδιεξόδου που της έλειπε μέχρι τότε. Και μόνο η πλήρης κατάβαση στη νύχτα μπορεί να γίνει το κατάλληλο όχημα για κάτι τέτοιο.
Με τα λόγια του Thomas Pynchon: «Καθώς οι νύχτες διαδέχονταν η μία την άλλη και τίποτε πια δεν συνέβαινε, ενώ το φαινόμενο εξασθενούσε αργά και τα χρώματα επέστρεφαν προς το συνηθισμένο τους σκούρο βιολετί, οι περισσότεροι δυσκολεύονταν να θυμηθούν την αρχική έξαψη της καρδιάς, την αίσθηση του ανοίγματος σε νέες πιθανότητες, και άρχισαν πάλι να αναζητούν μοναχά τον οργασμό, την παραίσθηση, τη μέθη και τον ύπνο, για να τους βοηθήσουν να βγάλουν τη νύχτα και να τους προετοιμάσουν ενάντια στη μέρα».
H ταινία του Martin Scorsese θα προβληθεί στον θερινό κινηματογράφο Παναθήναια (Μαυρομιχάλη 165) την Πέμπτη 31 Ιουλίου στις 21.00. Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με τον κριτικό Αλέξανδρο Παπαγεωργίου, μέχρι όσο πάει.
Also check out other Comedy events in Athens.
