Изложба „Трансформации – Flusso – Flux: 1998–2025” на Љупка Делева
По повеќедецениското живеење и творење во Венеција, македонската авторка Љупка Делева го презентира својот најнов проект „Трансформации – Flusso – Flux: 1998–2025“, кој има ретроспективен и критички карактер. Изложбата е мултимедијален архив на нејзиниот творечки опус, вклучувајќи фотографии, видеа, перформативни акции, акварели, цртежи, интервенции и други визуелни експерименти. Особено значајно е тоа што голем дел од овие проекти се прикажуваат за прв пат пред домашната публика, отворајќи простор за комплексна визуелна и концептуална анализа на трансформациите во уметничката практика.
Проектот се занимава со трансформацијата на идентитетот низ призма на транснационалност, хибридност и постмиграциски субјективитет. Идентитетот се артикулира како процес на перманентно конструирање и реконфигурација, каде чинот на стекнување ново државјанство функционира како институционализиран акт кој влијае врз самоперцепцијата на субјектот – симболички „нов слој“ што ја структурира динамиката на припадност и неприпадност.
Делева ја истражува двојната позиција на современиот мигрантски субјект, кој е истовремено емигрант (од напуштање на татковината) и имигрант (во процес на адаптација во новата културна средина). Оваа дихотомија ја артикулира како критичка оска на постмодерната и постколонијалната субјективност, следејќи концепти на Хоми Баба за in-between space и cultural hybridity, како и идеите на Стјуарт Хол за cultural identity as a constantly evolving process.
Проектот ја артикулира миграцијата не само како географско преместување, туку како онтолошка и естетска состојба: идентитетот е во постојан флукс помеѓу културите, социјалните улоги и родовите позиции. Дихотомијата помеѓу „потеклото“ и „новата средина“ ја рефлектира и теоретската дискусија за дијаспорски идентитет (Safran 1991; Clifford 1994), кој ја истражува амбивалентноста на припаѓањето и припадноста, како и продуктивноста на културната хибридност.
Покрај транснационалната димензија, проектот ги истражува и родовите и социјалните аспекти на идентитетот, особено конфликтот помеѓу улогата на граѓанин, мајка и на уметник, како и нивната интеракција со постмодерната и постколонијалната рамка на хибриден идентитет. Така, изложбата се движи кон критичка рефлексија на опоненции, константна реконфигурација на субјективноста и визуелното артикулирање на личниот и колективниот процес на идентификација.
Во таа смисла, „Трансформации – Flusso – Flux: 1998–2025“ ја артикулира универзалната состојба на современиот мигрантски субјект: флуиден, хибриден, контекстуално конструиран, секогаш во процес на критичка и естетска реинтерпретација, кој се позиционира на меѓупросторот помеѓу културите, нациите и социјалните улоги.
Куратор на проектот е д-р Ана Франговска.
Ekspozita “Transformacion – Flusso – Flux: 1998–2025” nga Ljupka Deleva
Pas jetesës dhe krijimit shumëdekadësh në Venecia, autorja maqedonase Ljupka Deleva prezanton projektin e saj më të ri “Transformacion – Flusso – Flux: 1998–2025”, i cili ka një karakter retrospektiv dhe kritik. Ekspozita është një arkiv multimedial i opusit të saj krijues, duke përfshirë fotografi, video, aksione performative, akuarele, vizatime, ndërhyrje dhe eksperimente të tjera vizuale. Është veçanërisht e rëndësishme që një pjesë e madhe e këtyre projekteve shfaqen për herë të parë para publikut vendas, duke hapur hapësirë për një analizë komplekse vizuale dhe konceptuale të Transformacionve në praktikën artistike.
Projekti merret me transformimin e identitetit përmes prizmit të transnacionalitetit, hibriditetit dhe subjektivitetit të pasmigrimit. Identiteti artikulohet si një proces i konstruktimit dhe rikonfigurimit permanent, ku akti i marrjes së një shtetësie të re funksionon si një akt i institucionalizuar që ndikon në vetëperceptimin e subjektit - një "shtresë e re" simbolike që strukturon dinamikën e përkatësisë dhe mospërkatësisë.
Deleva hulumton pozicionin e dyfishtë të subjektit bashkëkohor të migrantit, i cili njëkohësisht është emigrant (nga braktisja e atdheut) dhe imigrant (në procesin e përshtatjes me një mjedis të ri kulturor). Këtë dikotomi e artikulon si një bosht kritik të subjektivitetit postmodern dhe postkolonial, duke ndjekur konceptet e Homi Baba-s për in-between space и cultural hybridity, si dhe idetë e Stjuart Holl për cultural identity as a constantly evolving process.
Projekti artikulon migrimin jo vetëm si një zhvendosje gjeografike, por edhe si një gjendje ontologjike dhe estetike: identiteti është në fluks të vazhdueshëm midis kulturave, roleve shoqërore dhe pozicioneve gjinore. Dikotomia midis "origjinës" dhe "mjedisit të ri" pasqyron gjithashtu diskutimin teorik të identitetit të diasporës (Safran 1991; Clifford 1994), i cili eksploron ambivalencën e përkatësisë dhe përkatësisë, si dhe produktivitetin e hibriditetit kulturor.
Përveç dimensionit transnacional, projekti hulumton edhe aspektet gjinore dhe sociale të identitetit, veçanërisht konfliktin midis roleve të qytetarit, nënës dhe artistit, si dhe ndërveprimin e tyre me kornizën postmoderne dhe postkoloniale të identitetit hibrid. Kështu, ekspozita lëviz drejt një reflektimi kritik të kundërshtimeve, një rikonfigurimi të vazhdueshëm të subjektivitetit dhe një artikulimi vizual të procesit personal dhe kolektiv të identifikimit.
Në këtë kuptim, “Transformacion – Flusso – Flux: 1998–2025” artikulon gjendjen universale të subjektit bashkëkohor të migrantit: fluid, hibrid, i konstruktuar kontekstualisht, gjithmonë në një proces të riinterpretimit kritik dhe estetik, i pozicionuar në hapësirën ndërmjet kulturave, kombeve dhe roleve shoqërore.
Kuratore e projektit është Dr. Ana Frangovska.
Exhibition “Transformations – Flusso – Flux: 1998–2025” by Ljupka Deleva
After decades of living and working in Venice, the Macedonian artist Ljupka Deleva presents her latest project, “Transformations – Flusso – Flux: 1998–2025”, which carries both retrospective and critical dimensions. The exhibition functions as a multimedia archive of her artistic oeuvre, encompassing photography, video, performative actions, watercolors, drawings, interventions, and other visual experiments. Notably, a significant portion of these works are being shown for the first time to a domestic audience, providing space for a complex visual and conceptual analysis of transformations within her artistic practice.
The project explores the transformation of identity through the lenses of transnationalism, hybridity, and post-migratory subjectivity. Identity is articulated as a process of continual construction and reconfiguration, where the act of acquiring a new citizenship functions as an institutionalized intervention affecting the subject’s self-perception—a symbolic “new layer” structuring the dynamics of belonging and non-belonging.
Deleva investigates the dual position of the contemporary migrant subject, simultaneously an emigrant (leaving one’s homeland) and an immigrant (adapting to a new cultural environment). This dichotomy serves as a critical axis for examining postmodern and postcolonial subjectivity, drawing on Homi Bhabha’s concepts of in-between space and cultural hybridity, as well as Stuart Hall’s understanding of cultural identity as a constantly evolving process.
The project frames migration not merely as geographical movement but as an ontological and aesthetic condition, where identity is in constant flux across cultures, social roles, and gendered positions. The tension between “origin” and “new environment” resonates with theoretical discussions on diasporic identity (Safran 1991; Clifford 1994), exploring the ambivalence of belonging and the productive potential of cultural hybridity.
Beyond the transnational dimension, the project also examines gendered and social aspects of identity, particularly the tensions among the roles of citizen, mother, and artist, and their interaction within a postmodern and postcolonial framework of hybrid identity. The exhibition thus engages in a critical reflection on oppositions, continuous reconfiguration of subjectivity, and the visual articulation of personal and collective processes of identification.
In this sense, “Transformations – Flusso – Flux: 1998–2025” articulates the universal condition of the contemporary migrant subject: fluid, hybrid, contextually constructed, and always undergoing critical and aesthetic reinterpretation, positioned within the interstitial space between cultures, nations, and social roles.
The curator of the project is Dr. Ana Frangovska.
Also check out other Arts events in Skopje, Exhibitions in Skopje, Fine Arts events in Skopje.