Αναβίωση Εθίμου "Εννιά Φαγιά" - Άναμμα Φωτιάς .

Γιαννιτσά , Δεκέμβριος 2025
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΡΩΜΥΛΙΑ Καρυωτών Γιαννιτσών , με την ευκαιρία των Γιορτών των Χριστουγέννων εύχεται Ευλογημένα Χριστούγεννα , Υγεία , Ειρήνη και Ευτυχία για όλους ....!
Συνεχίζοντας για μια ακόμη χρονιά την Παράδοση , προσκαλoύμε όλους τους κατοίκους της πόλης μας και όχι μόνο , στην Πλατεία Παπα - Νίκανδρου του Συνοικισμού Καρυωτών , την προπαραμονή των Χριστουγέννων , Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2025 και ώρα 20΄30 μ.μ. για την αναβίωση του χριστουγεννιάτικου πατροπαράδοτου εθίμου ¨Εννιά Φαγιά¨, πλάι στην αναμμένη “ Φωτιά” .
Παραδοσιακά, οι προετοιμασίες για την μεγάλη γιορτή των Χριστουγέννων , ξεκινούσαν νωρίς . Τις ημέρες αυτές θα έπρεπε να ετοιμαστούν τα λουκάνικα , ο Καβουρμάς και η Καρβαβίτσα, νοστιμότατα παραδοσιακά εδέσματα , όλα παρασκευασμένα από το κρέας του γουρουνιού που εκτρέφονταν για αυτό το σκοπό.
Η διαδικασία των Χριστουγεννιάτικων ετοιμασιών , αποκορυφωνόταν την παραμονή της γιορτής. Οι νοικοκυρές των σπιτιών έπρεπε, να ζυμώσουν και να ετοιμάσουν το Χριστόψωμο - ΤΗΝ ΜΠΟΥΓΑΤΣΑ, όπως της έλεγαν - , φτιαγμένο με ιδιαίτερο μεράκι και στολίσματα .
Επίσης ετοίμαζαν τις κουλούρες για να κεράσουν τους μικρούς κολιντάριδες που θα περνούσαν από όλα τα σπίτια για να καλαντίσουν .
Το βράδυ της Παραμονής , ετοιμαζόταν το τραπέζι της ΠΑΝΑΓΙΑΣ , τιμώντας τη Θεοτόκο, που θα έφερνε στον κόσμο το Θείο Βρέφος .
Επάνω στο τραπέζι έπρεπε να βρίσκονται ΤΑ ΕΝΝΙΑ Νηστίσιμα ΦΑΓΙΑ - .
Τα φαγητά αυτά συνήθως είναι :
1 ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ ( ΜΠΟΥΓΑΤΣΙΑ )
2 ΦΑΣΟΥΛΙΑ ΜΕ Ν΄ ΑΡΜΙΑ ( ΦΑΣΟΛΙΑ ΜΕ ΛΑΧΑΝΟ ΤΟΥΡΣΙ )
3 ΣΙΤΑΡΙ ΒΡΑΣΜΕΝΟ
4 ΝΤΟΛΜΑΔΕΣ ΜΕ ΛΑΧΑΝΟ ΤΟΥΡΣΙ
5 ΡΥΖΟΠΙΤΑ
6 ΧΑΛΒΑΣ
7 ΚΟΜΠΟΣΤΑ ( ΧΟΥΣΙΑΦΙ )
8 ΠΙΤΑ ΣΑΡΑΓΛΙ
9 ΦΡΟΥΤΑ-ΚΟΛΙΝΤΟΚΟΥΡΕΣ
( ΚΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΚΟΛΙΝΤΟΥΔΙΑ)
Σύμφωνα με μια παράδοση, ο αριθμός ΕΝΝΙΑ συμβολίζει τους εννιά μήνες της εγκυμοσύνης της Παναγίας. Ενώ μια άλλη εκδοχή είναι πως το Εννιά συμβολίζει τις περιοχές που περιπλανήθηκαν η ΠΑΝΑΓΙΑ με το ΘΕΙΟ ΒΡΕΦΟΣ και τον ΙΩΣΗΦ κατά τον ΔΙΩΓΜΟ ΤΟΥ ΗΡΩΔΗ.
Συγκεντρωμένη ολόκληρη η οικογένεια, από τον μεγαλύτερο ως τον νεαρότερο στην ηλικία , ευχόμενοι όλοι μαζί για υγεία , ευτυχία και καλές σοδιές (μπερεκέτια) και προετοιμαζόμενοι για την επόμενη μεγάλη γιορτινή ημέρα, σε πνεύμα αγάπης και συγχώρεσης, έτρωγαν στο νηστίσιμο τραπέζι (υπενθυμίζουμε ότι η νηστεία είχε ξεκινήσει πριν από 40 ημέρες και τελειώνει την επόμενη - τα Χριστούγεννα) .
Αξίζει να αναφέρουμε ότι το έθιμο συνεχίζει να τηρείται σχεδόν σε όλα τα σπίτια των Καρυωτών μέχρι και σήμερα.
Τα παλικάρια των περισσότερων οικογενειών οργάνωναν ομάδες ατόμων , τις Σάρτες όπως τις έλεγαν, που περιφέρονταν στις γειτονιές από σπίτι σε σπίτι , τραγουδώντας και αναγγέλοντας τη Γέννηση του Θείου Βρέφους .
Η ιδιαιτερότητα του Τραγουδιού των Χριστουγέννων των Καρυωτών, είναι ότι αναφέρεται όχι μόνο στο σημαντικό γεγονός της Γέννησης του Κυρίο, που γιορτάζουμε αυτές τις ημέρες, αλλά επεκτείνεται περιγραφικά στη Ζωή Του , στα Πάθη και την Ανάσταση ΤΟΥ , καταλήγοντας και στα μελλούμενα κατά τη Δεύτερη Παρουσία του .
Με την ευκαιρία των ημερών αξίζει να παραθέσουμε τα λόγια του Καρυώτικου τραγουδιού των Χριστουγέννων παρακάτω :
1----------------------------------------------------------------------
Χριστούιεννα Πρωτούιεννα πρώτη γιορτή του χρόνου
Πόψι Χριστός γεννήθηκε κι ο κόσμος δεν το νιώθει.
2----------------------------------------------------------------------
Κι ο κόσμος και τα κλομπενιά κι ου Βασιλιάς Αητός μας
Τα δυό βαγγέλια λειτουργούν κι οι Αποστόλοι ψέλνουν
3----------------------------------------------------------------------
Βρε ψέλνοντας διαβάζοντας, τ ΄Χριστού ι΄ δέντρους ξέιρεν
Ι΄ δέντρους ήταν ο Χριστός, τα κλώνια τα Βαγγέλια
4----------------------------------------------------------------------
Και τα αργυρά φυλλούδια του ήταν οι προφητάδες
Προφήτευανε κι έλεγαν για του Χριστού τα Πάθη.
5----------------------------------------------------------------------
Χριστέ μ’ , Χριστέ μ΄αληθιανέ , Xριστέ μου Σταυρωμένε
Συ σταύρωναν οι παλιο-Οβροί, πάνε να σε σκιντζέψουν.
6----------------------------------------------------------------------
Κι όσο σκιντζία κι αν σ΄ έκαμαν ούλα τα καταδέθκεις
Ένα σκιντζιό, πικρό σκιντζιό κείνο δεν καταδέθκεις
7----------------------------------------------------------------------
Τουν χάλκουντα παράγγειλαν να κόψ΄ τρία πιρούνια
Κι αυτός ου τρισκατάρατος παίρνει και κόφτει πέντε.
8----------------------------------------------------------------------
Τα δυό βαρούν στα χέρια του, τ΄ άλλα τα δυο στα πόδια.
Του πέμπτου του φαρμακιερό αγνάντια στην καρδιά του.
9----------------------------------------------------------------------
Τ΄ Χριστού το αίμα έτρεχε σαν σιγανό ποτάμι,
κι η Παναγιά το σφούγγιζε μ΄ ένα χρυσό μαντήλι.


10-----------------------------------------------------------------
Βουλές βουλές το σφούγγιζε, βουλές μοιριολογούσε.
Μοιριολογούσε κι έλεγε , μοιριολογά και λέει
11-----------------------------------------------------------------
Κρίμα στον γιόκα μ΄τον καουό, τον γιό μου τον Αφέντη
Α΄ που ήταν ούλος μάλαμα, τα στήθια τ΄ ασημένια
12-----------------------------------------------------------------
Α΄ που είχεν του γλυκόστομα, τη ζαχαρένια γλώσσα,
Χριστός μας αναστήθηκε ψηλά πάει στα ουράνια,
13-----------------------------------------------------------------
Κι απόψι θέλ΄ να κατεβεί στης Εκκλησιάς την πόρτα.
Να ανοίξει πόρτα να διαβεί δεξιά από τον Άγιο Δήμο.
14-----------------------------------------------------------------
Να στρώσει το θρονίτσι του, να κάτσ΄ να δικιοκρίνει.
Να δικιοκρίνει αμαρτωλούς, όλους τους κολασμένους.
15-----------------------------------------------------------------
Χριστέ μου για την τάξη σου, χρυσή καντήλα καίει,
Κι αν βάλεις λάδι και κερί φέγγει τους μαχαλάδες
16-----------------------------------------------------------------
Κι αν βάλεις περισσότερο φέγγει τον κόσμο όλο,
Και σας καλονυχτίζουμε , πέσετε κοιμηθείτε.
17-----------------------------------------------------------------
Ολίγο ύπνο πάρετε κι ευθύς να σηκωθείτε
Στην Εκκλησία τρέξετε με προθυμία μπείτε,
18-----------------------------------------------------------------
Και του Θεού ν΄ ακούσετε τη Θεία Λειτουργία.
Κι εμείς ετραγουδήσαμε και τώρα και του χρόνου .
---------------------------------------------------------------------
Όλα τα παραπάνω για μια ακόμη χρονιά θα αναβιώσουν από τον Πολιτιστικό Σύλλογο ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΡΩΜΥΛΙΑ Καρυωτών Γιαννιτσών, στην Πλατεία παπα – Νίκανδρου του Συνοικισμού Καρυωτών , την προπαραμονή των Χριστουγέννων το βράδυ , με τα παραδοσιακά Εννιά νηστίσιμα Φαγιά, κρασί και μουσική.
Αφού ευχηθούμε για μια ακόμη φορά στον καθένα ξεχωριστά το καλύτερο……………………
ΣΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΟΛΟΥΣ , για να προϋπαντήσουμε τα Χριστούγεννα !