Nedelja, 19. oktobar
Galerija Matice srpske
20.00
Muzičko pozorište
JUDITA
Biblijska priča iz renesansne Hrvatske
Prema epu Marka Marulića
ENSEMBLE DIALOGOS
Katarina Livljanić, glas, umetničko vođstvo, izbor teksta i muzička rekonstrukcija
Sanda Hržić, režija, scena, kostimi
Albrecht Maurer, viela i lirica
Norbert Rodenkirchen, poprečne i tradicionalne flaute (flauta iz Lombardije) i dvojnice
Bratislav Lučin, jezički savetnik
Trajanje: 70 minuta bez pauze / Program s video titlovima
Katarina Livljanić zasniva izvođenje na tekstualnim izvorima:
Judita, Marko Marulić (Venecija, 1501)
Srednjovjekovna hrvatska prenja: Vartal, Zagreb, Arhiv HAZU, IV a, XVI st.
Rukopis 3375, Nacionalna i sveučilišna knjižnica, Zagreb
***
"Neverovatna priča o Juditi, udovici iz Betulije koja ubija neprijatelja Holoferna da bi oslobodila svoj narod, postala je temeljem hrvatske književnosti. Marulić je Juditu napisao hrvatskim jezikom, načinom svojstvenim pojcima (začinjavcima), i najverovatnije ju je namenio ženskom čitalaštvu, koje je manje poznavalo latinski jezik. Judita je pobožna Jevrejka, ali istovremeno i prelepa i opasna zavodnica, koja se neprimetno (kradom) uvlači u neprijateljski asirski tabor, zavodi moćnog generala Holoferna i obezglavljuje ga. Storija o Juditi prikazuje duboki sukob Ljubavi i Smrti na potpuno poseban način. Čitajući priču o Juditi i Holofernu, postajalo mi je sve jasnije da njena dva glavna lika poseduju snagu i bezvremenost koja će mi omogućiti da „otvorim” Marulićevu sagu i uključim u nju fragmente prenja. Od tog trena konstrukcija buduće predstave postala je jasnija: usudila sam se na trenutak napustiti glavnu radnju i oslušnuti vibracije u umovima i dušama likova; u trenutku kada se Holofernova glava odvaja od njegovog tela, njegove se misli takođe „razdvajaju” u dijalog između duše i tela u smrtnom bunilu. Drugačiji unutrašnji dijalog, između misli i duše, opseda Juditu dok moli Boga da joj pomogne da ubije neprijatelja koji je zaljubljen u nju.
S muzičkog stanovišta ovaj bi se projekt mogao nazvati rekonstrukcijom, inspirisanom slušanjem i proučavanjem gregorijanskih i glagoljaških izvora iz Dalmacije, kao i usmenog predanja. /.../ Stari muzički materijal upotrebljen je tako u stvaranju novog muzičkog dela. Modusi i melodijske formule korišćeni su za izradu muzičke građe za pevačicu i za instrumentaliste, čija je pratnja zasnovana na improvizaciji, prema teorijskim izvorima iz Marulićevog doba. Partiture, u uobičajenom značenju tog pojma, nikada nisu bile korišćene tokom radnog i stvaralačkog procesa."
Priča kroz muziku
Katarina Livljanić
***
Katarina LIVLJANIĆ, pevačica i muzikološkinja
Nakon magistarskih studija na Muzičkoj akademiji u Zagrebu, Katarina Livljanić je u Parizu doktorirala na problemima usmene i pisane tradicije srednjovekovne muzike na južnoitalijanskim prostorima, a danas je među značajnijim svetskim stručnjacima za izvođenje gregorijanskog korala i liturgijske muzike srednjeg veka. Posle dvadeset godina rada na pariskom Univerzitetu Sorbona, od 2019. u Bazelu preuzima klasu profesora pevanja srednjovekovne i renesansne muzike na švajcarskoj akademiji i istraživačkom institutu specijalizovanom za proučavanje i izvođenje rane muzike – „Schola Cantorum Basiliensis”. Tokom školske godine 1997/1998, 2002/2003. i u 2011. bila je gostujući predavač ili rezidencijalni umetnik na Univerzitetu „Harvard” u Sjedinjenim Amerićkim Državama, gde je vodila i vokalni ansambl.
Gostuje na univerzitetima u SAD-u (Jel, Notr Dam, Velesli) i Kanadi (Vankuver), gde predaje interpretacije srednjovekovne muzike. Autorka je izdanja antifonara iz italijanskog manastira Montekasino u prestižnoj zbirci Paléographie musicale, koju su u 19. veku pokrenuli benediktinci u Solesmesu (Francuska). Od 2021. vodi ciklus rane muzike na Glazbenim večerima u sv. Donatu u Zadru. Na najvećem međunarodnom festivalu rane muzike u Utrehtu Katarina Livljanić je bila gost – umetnički voditelj 2023. godine. Za dostignuća i rad na hrvatskoj muzičkoj baštini dobila je 2002. odlikovanje Danice hrvatske s likom Marka Marulića. Francusko ministarstvo kulture dodelilo je 2016. godine Katarini Livljanić Orden umetnosti i književnosti (titula viteza), a 2024. je izabrana za dopisnog člana Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti.
„Dialogos” pod vođstvom Katarine Livljanić, pevačice i profesoke srednjovekovnog pevanja, bavi se „istraživanjem našeg srodstva s našim muzičkim korenima”, što čini već skoro tri decenije od osnivanja (1997). Ugledni vokalno-instrumentalni ansambl sačinjavaju umetnici iz različitih zemalja i porekla, vođeni idejom preispitivanja i oživljavanja evropske usmene i pismene tradicije, od srednjeg veka do današnjeg vremena. Zahvaljujući naučnom istraživanju Katarine Livljanić, programi ove grupe omogućavaju slušaocima širom sveta (ponovno) otkrivanje nepoznatog repertoara, naročitu pažnju usmeravajući prema svetu južnoslovenske baštine. Takvim opredeljenjem umetnici ansambla oživljavaju ovu bogatu prošlost, koja se prikazuje kroz specifičan muzički jezik zasnovan na srednjovekovnim izvorima, poput jednostavnog i iskrenog pevanja, tradicionalnih melodija i polifonije. Pri tome, zahvaljujući dubokoj muzikalnosti interpretatora i njihovoj savremenoj produkciji i tumačenju, autentična, vanvremenska lepota ovih priča koje su prošle vekove, dolazi do posebnog izražaja. „Dialogos” se predstavljao na najprestižnijim festivalima i u koncertnim dvoranama širom sveta: u Bostonu, Utrehtu, Muzeju muzike u Parizu, festivalu „Folle Journee” u Nantu. Francuska i međunaronda kritika ističu koliko kreativnost muzičkog izbora i kvalitet interpretacije, toliko i istraživačku komponentu svakog novog projekta ovog internacionalnog sastava. Ansambl je osvojio bojna odlikovanja među kojima su „Diapason d'or” i „Choc” koje dodeljuje Le Monde de la musique, kao i deset nagrada časopisa Repertoire i pet „Goldberga”. Kompakt-disk Tondalova vizija dobio je priznanje „Diapason d'or” za 2004. godinu i „Coup de Coeur” Akademije za snimanje „Charles-Cross”. „Dialogos” uživa podršku Ministarstva kulture (DRAC Ille-de-France), a njegov glavni sponzor je „Mécénat Musical Société Générale”. Rezidencijalni status imao je tri godine (od 2006. do 2009) u Kulturnom centru Ombronea (Francuska), a još tri (od 2011. do 2014) u Međunarodnom umetničkom centru manastira Rojamon, zahvaljujući izboru istoimene francuske fondacije.
Sanda HRŽIĆ, rediteljka
Ova umetnica je diplomirala na Kazališnoj akademiji u Zagrebu i u školi „Žak Lekok” (Jacques Lecoq) u Parizu.
Od 1984. je vodila i učestvovala u različitim pozorišnim projektima u Francuskoj, Hrvatskoj, Engleskoj i Australiji; postavljala je na scenu komade iz svetskog repertoara, kao i originalne pozorišne i muzičke kreacije. Režirala je predstave O miševima i ljudima (Of Mice and Men) Džona Stajnbeka, Čovek-slon (The Elephant Man) Bernarda Pomeransa, Kes Barija Hajnsa, Snežna kraljica (The Snow Queen) Hansa Kristijana Andersena, Lovci na priče (Story Hunters) po Ezopu i druge. Sarađujući s australijskim aboridžinima kreirala je komad Slika snova (Picture of Dreams). U njenom radu na pozornici muzika ima uvek važnu ulogu, a u ostvarenjima Sei Solo, Tondalova vizija i Judita zvuk postaje glavni izvođač. Već preko dvadeset godina sarađuje s francuskim ansamblom „Dialogos” i njegovom umetničkom voditeljkom Katarinom Livljanić, pa su tako u režiji Sande Hržić kreirani muzičko-scenski programi ovog ansambla: Tondalova vizija, Judita (izvođena kontinuirano od 2006. na najvećim evropskim pozornicama i u SAD-u), Dalmatica, Anđeli heretici i Hekuba. Režijski opus Sande Hržić u potrazi je za univerzalnim scenskim jezikom, koji i najdublje teme na pozornicu postavlja s lakoćom i prisutnošću duha. Aktivna je i kao prevoditeljka, te je na hrvatski jezik prevela Sabor ptica persijskog autora Atara Nišapurija (Faridudina) iz 12. veka i Mudrost pustinje Tomasa Mertona u izdanju „Planetopije”.
Produkcija: Muzička omladina Novog Sada
Pokrovitelj: Grad Novi Sad
Ulaznice za koncert su u prodaji od 25. septembra i to lično u Muzičkoj omladini Novog Sada (Katolička porta 2, tel. 021/452-344), radnim danima od 9h do 14h, kao i dva sata pred početak koncerta u holu Galerije Matice srpske.
Omogućena je online rezervacija i kupovina karata.
Cena: 1.200 dinara
You may also like the following events from NOMUS Festival:
Also check out other
Concerts in Backa Palanka.
