„1945. Czy to jest wolność?”
𝘄𝘆𝘀𝘁𝗮𝘄𝗮 𝗰𝘇𝗮𝘀𝗼𝘄𝗮
____
⎲ „1945. Czy to jest wolność?” to wystawa organizowana przez Muzeum Pana Tadeusza, Oddział Zakładu Narodowego im. Ossolińskich z okazji osiemdziesiątej rocznicy zakończenia II wojny światowej w Europie, dziesiątej rocznicy śmierci Władysława Bartoszewskiego i dwudziestej rocznicy śmierci Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Ich losy to przykład dylematu, przed którym stanęli Polacy w 1945 roku: zostać w kraju pod rządami komunistów, czy udać się na emigrację? Zaprezentowane zostaną plakaty, fotografie, dokumenty pokazujące ten trudny wybór, a przez narrację ekspozycji przewijać się będzie pytanie o wpływ wojny na psychikę zarówno tamtego, jak i późniejszych pokoleń.
____
✦ Muzeum Pana Tadeusza, Oddział Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
✹ Kamienica pod Złotym Słońcem
✹ Rynek 6, Wrocław
✦ wernisaż: 8 maja 2025 (czwartek), godzina 17.00
(wstęp wolny)
✦ termin ekspozycji: 9 maja–30 grudnia 2025
(wstęp w ramach biletu do Muzeum Pana Tadeusza)
____
W lutym 1945 roku w Jałcie przywódcy trzech mocarstw (Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego) – Winston Churchill, Franklin Delano Roosevelt i Józef Stalin – przesądzili o kształcie powojennej Europy. Dla Polski oznaczało to coś więcej niż nowe granice – to był wyrok na jej niezależność. Podczas gdy Zachód świętował koniec wojny, Polska wchodziła w nową epokę – niepodległość została zastąpiona zależnością, a nadzieję na demokrację zdusił komunistyczny reżim wspierany przez Moskwę.
„Czy to jest wolność?” – pytał Władysław Bartoszewski w ulotce wydanej przez podziemną organizację „Nie” w lutym 1945 roku. „Czy wszechwładza sowiecka jest wolnością? Czy fakt, że nie mamy rządu wybranego przez obywateli, jest wolnością? Czy aresztowania, rabunki i gwałty są wolnością?”. Bartoszewski spędzi potem sześć i pół roku w stalinowskich więzieniach.
Dla tysięcy żołnierzy podziemia, dla emigrantów, dla więzionych i prześladowanych, odpowiedź na te pytania była gorzka. Jan Nowak-Jeziorański, który w czasie wojny ryzykował życie jako kurier Armii Krajowej, po wojnie stał się głosem tych, którzy nie mogli mówić. Z Radia Wolna Europa przekazywał prawdę o nowej rzeczywistości, w której bohaterów skazywano na zapomnienie, a lojalność wobec Moskwy była jedyną przepustką do życia bez strachu.
Dla wielu nowa władza oznaczała szansę – czy to z przekonania, czy z pragmatyzmu popierali nowy system. Dla ludzi z awansu społecznego, dla tych, którzy skorzystali na zmianach ustrojowych, Polska Ludowa stała się miejscem budowania kariery i dostatniego życia. W cieniu represji powstawały nowe elity – lojalne wobec komunistów, ale przekonane, że to one kształtują przyszłość kraju.
Czy koniec wojny przyniósł wolność? Czy była ona tylko iluzją? Odpowiedzi szukamy w historii tych, którzy stanęli przed dramatycznym wyborem: zostać, walczyć, czy odejść?
____
⎲ Przed otwarciem wystawy 8 maja 2025 od godziny 9.30 do 17.00 zapraszamy na konferencję „Prawda – Pamięć – Pojednanie. Dziedzictwo Władysława Bartoszewskiego w 10. rocznicę śmierci”.
Więcej informacji o konferencji:
https://muzeumpanatadeusza.ossolineum.pl/wydarzenia/bartoszewski-prawda-pamiec-pojednanie/
____
⎲ Więcej informacji o wystawie:
https://muzeumpanatadeusza.ossolineum.pl/wystawy-czasowe/1945-czy-to-jest-wolnosc/
You may also like the following events from Muzeum Pana Tadeusza:
