INDUSTRIADA 2025 ,,SKARBY ZIEMI"

PROGRAM WYDARZENIA:

12:00 Rozpoczęcie INDUSTRIADY- otwarcie Starej Fabryki

Bez skarbów ziemi – w szczególności rud metali i węgla – nie byłaby możliwa rewolucja przemysłowa, także w ośrodku bielsko-bialskim. Węgiel, sprowadzany z kopalń Górnego Śląska oraz zagłębia ostrawsko-karwińskiego, spalany w kotłowniach, wprawiał w ruch maszyny parowe tutejszych fabryk włókienniczych.
Bez produkowanych w hutach i walcowniach stali, żelaza oraz innych metali nie byłby możliwy od połowy XIX w. dynamiczny rozwój zakładów branży metalowo-maszynowej. Stara Fabryka – oddział Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, przybliża zwiedzającym industrialną przeszłość „miasta stu przemysłów”. Ekspozycja, ulokowana w zabytkowym budynku dawnej fabryki sukna Büttnerów, prezentuje unikatową kolekcję maszyn i urządzeń, pracujących niegdyś w tutejszych zakładach włókienniczych. Wysokogatunkową „Bielską Wełnę” znał cały świat.
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej - Stara Fabryka, pl. Żwirki i Wigury 8

12:00-18:00 Wystawa „Rudy, skały i solanki – zapomniane skarby Beskidu”

Wystawa będzie składać się z 5 modułów obrazujących 5 „skarbów”- kategorii (grup) bogactw naturalnych występujących i eksploatowanych na terenie Beskidów
w przeszłości, a w niektórych przypadkach do dnia dzisiejszego.
Każdy z modułów składać się będzie z gabloty zawierającej poszczególne kategorie grup surowcowych pochodzących ze zbiorów geologicznych Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej oraz kolekcji prywatnych kolekcjonerów. Towarzyszyć im będą bogato ilustrowane tablice z informacją dotyczącą tradycji, sposobów eksploatacji i przetwarzania poszczególnych grup bogactw naturalnych. Wykorzystując znaczną przestrzeń, w której funkcjonować będzie ekspozycja (duża sala ekspozycyjna) każdemu modułowi będzie towarzyszyć próba rekonstrukcji technik dawnej produkcji – np. rekonstrukcja kotlinkowego pieca do wytopu żelaza, paleniska solowarskiego, pracowni garncarskiej itp.
Pierwszy moduł poświęcony będzie różnym rodzajom rud żelaza. W przypadku Beskidów będą to rudy darniowe oraz sferosyderyty. Były one podstawą rozwoju lokalnych ośrodków hutnictwa żelaza w wieku XVIII i XIX (np. Ustroń, Węgierska Górka, sztolnie w Starym Bielsku) – dziś już często zapomnianej tradycji przemysłowej regionu beskidzkiego.

Wielkim bogactwem tego terenu są skały twarde jak piaskowcowe, rogowce. Ta grupa bogactw mineralnych będzie tematem drugiego modułu tematycznego. W czasach prehistorycznych wytwarzano z tych skał narzędzia, żarna kamienne i rozcieracze.
W czasach nowożytnych piaskowce beskidzkie były ważnym surowcem do licznie powstających na tym terenie hut szkła (Jaworze, Brenna). Jest to dziś prawie zupełnie zapomniana gałąź wytwórczości przemysłowej w Beskidach.

Trzeci moduł tematyczny poświęcony będzie skałom miękkim (ilastym). Będą to różnego rodzaje glin – podstawowego surowca do produkcji różnorodnych wyrobów ceramicznych – np. naczyń glinianych i fajansowych, kafli piecowych i cegieł. Wytwarzanie tych kategorii przedmiotów było ważnym elementem wytwórczości wiejskiej (naczynia ceramiczne) jak i miejskiej (cegielnie zwłaszcza rozwinięte na dużą skalę w ośrodku bielsko-bialskim).

Czwarty moduł poświęcony zostanie zupełnie nieznanej dziś wytwórczości, która jak się okazuje już od czasów prehistorycznych miała niezwykle ważne znaczenie na terenie Beskidów. Mowa tu o produkcji solowarskiej wykorzystującej
w pewnych regionach Żywiecczyzny źródła solankowe. Taki ośrodek warzelnictwa solnego został odkryty ostatnio przez archeologów z Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej w miejscowości Sól, gm. Rajcza. Jest to dziś całkowicie zapomniane bogactwo Beskidów, niegdyś generujący duże zyski dla społeczności zamieszkujących ten rejon.
Osobno, z racji specyfiki wykorzystania do produkcji na potrzeby budowlane zostaną omówione skały wapienne. Będzie to tematem piątego modułu. To kolejna zapomniana gałąź wytwórczości, która niegdyś była mocno wrośnięta w krajobraz Beskidów. Mowa tu o piecach wapienniczych i produkcji wapna, która z czasem przeobraża się w wielki przemysł produkcji cementu (Goleszów koło Cieszyna).

Wystawie towarzyszyć będą trzy wykłady prowadzone przez kuratorów wystawy
– archeologów z Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej (Bożena Chorąży, Bogusław Chorąży)
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej - Stara Fabryka, pl. Żwirki i Wigury 8, II piętro, sala ekspozycyjna-dawna hala fabryczna.

12:00-17:00 Warsztat ,,Fabryka pełna skarbów”

Wire wrapping, inaczej owijanie drutem, jest jedną z najstarszych metod tworzenia ozdób. Przykłady biżuterii z drutu pochodzą już sprzed tysięcy lat przed naszą erą. Używając szczypiec, kombinerek i drutu stworzymy delikatne, a zarazem misterne
i oryginale wzory, które w połączeniu z kamieniami szlachetnymi oraz kryształami zamienią się w Twój prawdziwy skarb – niezwykłe naszyjniki, kolczyki czy bransoletki – który będzie dopełnieniem niejednego stroju.

Realizacja: Dorota Kapska, Elżbieta Kozłowska, Justyna Kubaczka.
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej - Stara Fabryka, pl. Żwirki i Wigury 8,
Sala warsztatowa

12:00-12:45 Wykład wokół wystawy „Rudy, skały i solanki – zapomniane skarby Beskidu”

Jego tematem będzie przegląd zagadnień zaprezentowanych na wystawie Rudy, skały i solanki – zapomniane skarby Beskidów, związany z wykorzystaniem bogactw naturalnych na tym terenie. Szczególny nacisk zostanie położony na dawne tradycje wydobycia rud żelaza na tym terenie i działalności hutniczej (huty w Ustroniu, Trzyńcu, Węgierskiej Górce i Ślemieniu).

Wykład prowadzony będzie przez kuratorów wystawy – archeologów z Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej (dr Ryszard Chybiorz - emerytowany adiunkt Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Bożena Chorąży, Bogusław Chorąży)
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej - Stara Fabryka, pl. Żwirki i Wigury 8, II piętro, sala ekspozycyjna- dawna hala fabryczna.

13:15-14:45 Specjalne oprowadzanie po Muzeum ,,Skarby ziemi, a miasto stu przemysłów”

Jak industrializacja wpłynęła na rozwój miasta? Jakie maszyny zainicjowały rewolucję przemysłową w branży włókienniczej? Co napędza maszynę parową? Jakie minerały wykorzystywano niegdyś w procesach włókienniczych? Do czego wykorzystywano wodę? Na te i inne pytania będzie można znaleźć odpowiedź podczas oprowadzania po ekspozycji Starej Fabryki.
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej - Stara Fabryka, pl. Żwirki i Wigury 8

15:00-15:45 Wykład wokół wystawy „Rudy, skały i solanki – zapomniane skarby Beskidu”

Podobnie jak w pierwszym przypadku jego tematem będzie omówienie zagadnień zaprezentowanych na wystawie. Głównym przedmiotem zainteresowania będzie problematyka wykorzystania surowców skalnych na terenie Beskidu. Temat ten zostanie omówiony w szerokim spektrum chronologicznym: od pradziejów po czasy współczesne.

Wykład prowadzony będzie przez kuratorów wystawy – archeologów z Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej (dr Ryszard Chybiorz - emerytowany adiunkt Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Bożena Chorąży, Bogusław Chorąży)
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej - Stara Fabryka, pl. Żwirki i Wigury 8, II piętro, sala ekspozycyjna- dawna hala fabryczna.

16:00-17:30 Specjalne oprowadzanie po Muzeum ,,Skarby ziemi, a miasto stu przemysłów”

Jak industrializacja wpłynęła na rozwój miasta? Jakie maszyny zainicjowały rewolucję przemysłową w branży włókienniczej? Co napędza maszynę parową? Jakie minerały wykorzystywano niegdyś w procesach włókienniczych? Do czego wykorzystywano wodę? Na te i inne pytania będzie można znaleźć odpowiedź podczas oprowadzania po ekspozycji Starej Fabryki.
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej - Stara Fabryka, pl. Żwirki i Wigury 8

17:00-17:45 Wykład wokół wystawy „Rudy, skały i solanki – zapomniane skarby Beskidu”

Jego tematem będzie przegląd zaprezentowanych na wystawie zagadnień, ze szczególnym omówieniem tradycji solowarskiej (warzelnictwa soli). Związana jest ona z obecnością źródeł solankowych na terenie Żywiecczyzny. Jak wskazują na to wyniki ostatnio przeprowadzonych badań archeologicznych w Soli, gm. Rajcza (2024 r.) pozyskiwanie soli z tych zasobów rozpoczęto już w czasach prehistorycznych (900-300 p.n.e.), a kontynuowano w czasach średniowiecznych i wczesnonowożytnych.

Wykład prowadzony będzie przez kuratorów wystawy – archeologów z Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej (Bożena Chorąży, Bogusław Chorąży)
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej - Stara Fabryka, pl. Żwirki i Wigury 8, II piętro, sala ekspozycyjna- dawna hala fabryczna.

18:00 Zakończenie INDUSTRIADY-zamknięcie Starej Fabryki
Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej - Stara Fabryka, pl. Żwirki i Wigury 8

Wstęp 5 zł, dzieci do lat 7 bezpłatny

You may also like the following events from Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej:

• Next Thursday, 12th June, 08:00 pm, Spotkanie z Bogdanem Frymorgenem in Bielsko-biala
• Next Sunday, 15th June, 12:00 pm, Europejskie Dni Archeologii w Muzeum Historycznym w Bielsku-Białej - wykład. in Bielsko-biala

Also check out other Music events in Bielsko-Biala, Entertainment events in Bielsko-Biala.