W ramach obchodów 84. rocznicy spalenia Wielkiej Synagogi zapraszamy na koncert upamiętniający dziedzictwo Wielkiej Synagogi w Białymstoku – miejsca, które przez dziesięciolecia było duchowym i kulturalnym centrum lokalnej społeczności żydowskiej. Wydarzenie to będzie muzyczną podróżą przez tradycję synagogalną, a zarazem celebracją wielokulturowego dziedzictwa Białegostoku!
Dźwięki pamięci: Muzyka synagogalna Białegostoku
27 czerwca 2025, godz. 18:00
Klub Fama, ul. Legionowa 5
wstęp wolny
Wielka Synagoga, wzniesiona w 1908 roku według projektu inż. Szlomy Rabinowicza, była jedną z największych i najpiękniejszych synagog w regionie. Jej charakterystyczna kopuła dominowała nad panoramą miasta, a wnętrze zdobiły imponujące detale architektoniczne i artystyczne. Synagoga pełniła nie tylko funkcję religijną – była także miejscem koncertów, odczytów, spotkań edukacyjnych i wydarzeń społecznych. Działał przy niej chór, którego występy stanowiły ważny element życia kulturalnego Białegostoku. To właśnie tu łączyły się tradycja, nowoczesność i otwartość – wartości, które tworzyły bogatą tkankę społeczną miasta.
W programie koncertu znalazły się utwory związane z judaizmem reformowanym – kompozycje liturgiczne pisane na zespół wokalny i organy, inspirowane praktyką synagogalną z Kowna, Wilna, Warszawy i Lwowa. Usłyszymy także kompozycje artystów, których życie i twórczość były ściśle związane z regionem.
Szczególne miejsce w programie zajmuje twórczość Abrahama Moszego Bernsteina (1866–1932), śpiewaka, dyrygenta i kompozytora, który w 1885 roku pełnił funkcję kantora w Synagodze Chóralnej w Białymstoku. Bernstein łączył religijne wykształcenie z klasyczną edukacją muzyczną i przez blisko trzy dekady był nadkantorem Synagogi Chóralnej w Wilnie.
Zabrzmią również utwory Salomona Weintrauba (1781–1829), kantora i kompozytora związanego m.in. z Tykocinem, uchodzącego za twórcę „wołyńskiego stylu” śpiewu synagogalnego. Jego kompozycje wydał syn, Hirsz Alter Weintraub, pod wspólnym tytułem „Szire bet Adonai”.
Wyjątkowym punktem koncertu będzie premierowe wykonanie niedawno odnalezionego recytatywu Moszego Rabinowicza, wieloletniego kantora Wielkiej Synagogi w Białymstoku – prawdopodobnie jedynego zachowanego fragmentu jego twórczości.
Wykonawcami będą wybitni artyści specjalizujący się w muzyce żydowskiej i sakralnej – zespół Yael w składzie: Anna Woźnicka (sopran), Anita Szwacińska (mezzosopran), Bartosz Szwaciński (tenor), Piotr Łapiński (bas).
Gościnnie wystąpi również Anna Silverman, kantorka z Abraham Geiger Kolleg w Poczdamie – ośrodka kształcącego kantorów i rabinów tradycji reformowanej. Akompaniować będzie Jakub Stefek – organista w Synagodze Pestalozzistrasse w Berlinie, badacz i interpretator muzyki synagogalnej. Koncert jest efektem jego pracy w ramach stypendium twórczego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Koncert „Dźwięki pamięci: Muzyka synagogalna Białegostoku” ma na celu nie tylko przypomnienie bogatej tradycji muzyki żydowskiej, ale także podkreślenie jej znaczenia dla historii i tożsamości miasta. W atmosferze kontemplacji i piękna zabrzmią dźwięki, które przez pokolenia budowały wspólnotę i inspirowały do dialogu. Niech ten koncert stanie się świętem pamięci, piękna i współistnienia – muzycznym pomostem między przeszłością a teraźniejszością Białegostoku.
Więcej o artystach:
Formacja Yael powstała z inicjatywy Anny Woźnickiej, od lat związanej z żydowską kulturą muzyczną. Jednym z celów było stworzenie przestrzeni, w której muzyka żydowska zestawiana byłaby z tradycyjnymi brzmieniami i wzorcami z innych kultur muzycznych, dlatego do Yael zapraszani są głównie artyści specjalizujący się w muzyce etnicznej, otwarci na improwizacje i eksperymenty. Yael sięga również po repertuar z obszaru muzyki synagogalnej, a do wspólnego muzykowania zaprasza artystów operujących bardziej klasycznym warsztatem wykonawczym.
W ramach repertuaru koncertowego prezentowane są autorskie aranżacje pieśni modlitewnych, tradycyjnych izraelskich melodii, pieśni gettowych oraz nigunów – pieśni stanowiących formę medytacji modlitewnej, która wprowadza w ekstatyczne poczucie bliskości z Bogiem.
▪︎ Anna Woźnicka (sopran) – wokalistka, autorka aranżacji, pianistka, dyrygentka chóralna. Absolwentka UMFC w Warszawie. Współpracowała z Chórem Warszawskiej Opery Kameralnej, koncertowała z wiedeńskimi chórami: Arnold Schönberg Choir pod batutą Nikolausa Hornoncourta oraz Wiener Singakademie – der Chor des Wiener Konzerthauses.
▪︎ Anita Szwacińska (mezzosopran) – absolwentka UMFC w Warszawie na kierunku śpiew solowy i aktorstwo. Od początku swojej działalności artystycznej brała udział w koncertach o tematyce sakralnej, patriotycznej i operetkowej.
▪︎ Bartosz Szwaciński (tenor) – absolwent kierunku śpiew solowy i aktorstwo na UMFC w Warszawie oraz muzykologii na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego. W latach 2012-2013 członek zespołu Virum Schola Gregoriana Cardinalis Stephani Wyszyński, z którym prowadził działalność koncertową i realizował nagrania płytowe z Jasnogórską Muzyką Dawną.
▪︎ Piotr Łapiński (bas-baryton) – absolwent Wydziału Wokalnego UMFC w klasie prof. Jerzego Knetiga oraz podyplomowych studiów dyrygentury orkiestr dętych w klasie prof. Szymona Kawalli. Laureat wielu konkursów wokalnych, m.in. Ogólnopolskiego Konkursu im K. Jamroz w Kielcach, F. Platówny we Wrocławiu, M. Karłowicza w Krakowie, Złote Głosy Mazowsza w Warszawie.
▪︎ Jakub Stefek (organy) – doktor sztuki i doktor ekonomii, adiunkt w Zakładzie Teorii i Dydaktyki Muzycznej w Akademii Sztuki w Szczecinie, organista w Synagodze Pestalozzistrasse w Berlinie, członek zarządu Fundacji SPOT.ON ART. Absolwent UMFC w Warszawie w klasie organów prof. Andrzeja Chorosińskiego.
Anna Katarzyna Silverman – studentka Wydziału Kantorskiego Abraham Geiger College przy Uniwersytecie w Poczdamie. Urodziła się w Warszawie, śpiewa od najmłodszych lat. Ukończyła Szkołę Muzyczną I stopnia im. K. Kurpińskiego w klasie fortepianu, śpiewając jednocześnie w dziecięcej operze „Leśna Królewna” Jana Fotka, wystawianej w Teatrze Wielkim w Warszawie. Następnie kształciła się w Szkole Muzycznej II stopnia im. J. Elsnera (śpiew klasyczny), Akademii Muzycznej im. P. Władygerowa w Sofii (śpiew operowy) oraz na Wydziale Wokalno-Aktorskim Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie.
Od 2011 roku koncentruje się głównie na prowadzeniu modlitw w synagogach liberalnych i konserwatywnych w Polsce (Beit Warszawa), Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Ukończyła studia judaistyczne w PAIDEIA – The European Institute for Jewish Studies in Sweden (Sztokholm, 2011–2012), a następnie kształciła się w H. L. Miller Cantorial School przy Jewish Theological Seminary of America (JTS) w Nowym Jorku, gdzie uzyskała tytuł Master of Sacred Music (MSM) oraz tytuł kantorki (Hazzan). Obecnie kontynuuje studia kantorskie w Poczdamie.
Zrealizowano w ramach Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
❗️Polecamy także spotkanie z dr. Jakubem Stefkiem w ramach cyklu Eksperci / Ekspertki u Zamenhofa (26 czerwca, godz. 18:00)
You may also like the following events from Białostocki Ośrodek Kultury/Centrum im. Ludwika Zamenhofa:
Also check out other
Concerts in Bialystok,
Music events in Bialystok,
Arts events in Bialystok.
