Dyrekcja i Rada Muzeum im. ks. dr Wł. Łęgi informuje o przystąpieniu do prac nad przygotowaniem konferencji naukowej zatytułowanej:
Kontynuacja i przełom.
Rola Grudziądza oraz jego okolic w Prusach Królewskich i pod zaborem pruskimi w XVIII wieku
Data: 14 XI (piątek) 2025 r. (data może ulec drobnej korekcie)
Miejsce: Muzeum im. ks. dr Wł. Łęgi w Grudziądzu / Muzeum Handlu Wiślanego
Celem konferencji jest przedstawienie Grudziądza w dziejach I Rzeczpospolitej, w Prusach Królewskich i pod zaborem pruskim w XVIII w. Miasto, na początku tego okresu były częścią tworu, jaki się wykształcił na Pomorzu Gdańskim, w ziemi chełmińskiej, rejonach Malborka, Elbląga oraz na Warmii – Prus Królewskich. Jednakże od 1772 r. stało się częścią Królewstwa Pruskiego. Sympozjum byłoby chronologiczną kontynuacją odbytych w 2020 i 2023 r. konferencji: (z patronatem Pana Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego) omawiających rolę Grudziądza oraz jego okolic początkowo w okresie władztwa krzyżackiego, a następnie w Prusach Królewskich i I Rzeczypospolitej w XVII wieku. Materiały pokonferencyjne w formie prac zbiorowych wydano drukiem w t. I-II serii „Graudentum” przez Muzeum im. Ks. Dra Wł. Łęgi oraz Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu.
Organizatorzy wysuwają hipotezę, że wiek XVIII. w dziejach Grudziądza był trudnym okresem o dużych podobieństwach gospodarczych, społecznych oraz kulturalnych ze zjawiskami w I Rzeczpospolitej, zwłaszcza na terytorium Prus Królewskich w II połowie wieku XVII. Referenci będą starali się zbadać stan miasta w momencie przejęcia go przez państwo pruskie oraz zakres i skutki przemian narodowościowych, społecznych, gospodarczych i ustrojowych po wejściu w skład zaboru pruskiego. Szczególny nacisk położony będzie na początki (1776 r.) wznoszenia na północ od miasta twierdzy fryderycjańskiej. Ważne miejsce zajmować będzie rozwój/stagnacja handlu wiślanego, jako czynnika o ważnym znaczeniu dla gospordarki miasta.
Problemy szczegółowe:
1. Historiografia polska i niemiecka o Grudziądzu w XVIII w
2. Główne źródła do dziejów miasta Grudziądza i okolic w XVIII w. oraz ich znaczenie historiograficzne
3. Grudziądz w wydarzeniach na Pomorzu Gdańskim w XVIII w.
4. Kartografia i ikonografia miasta Grudziądza w XVIII w. Przemiany przestrzeni miejskiej Grudziądza w XVIII w.
5. Twierdza fryderycjańska a rozwój miasta pod koniec XVIII w.
6. Przemiany demograficzne i ustrojowe miasta Grudziądza w następstwie zaboru pruskiego
7. Badania archeologiczne na obszarze XVIII- wiecznego miasta Grudziądza
8. Rola miasta Grudziądza w ustroju Prusach Królewskich
9. Znaczenie Grudziądza w żegludze i handlu wiślanym
10. Sytuacja gospodarcza miasta Grudziądza do 1772 r.
11. Zamek pokrzyżacki jako siedziba starostów grudziądzkich w XVIII w.
12. Topografia sakralna miasta Grudziądza w XVIII w.
13. Problemy wyznaniowe w Grudziądzu w XVIII w.
14. Rzemiosło i sztuka w Grudziądzu w XVII w.
15. Szkolnictwo Grudziądza w XVII w.
16. Wybitni grudziądzanie z XVIII w.
17. Architektura Grudziądza w XVIII w.
Organizatorzy:
Muzeum im. ks. dr Wł. Łęgi w Grudziądzu
Instytut Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu
Termin zgłoszeń uczestników - 15 V 2025 r. Serdecznie zapraszamy!
