Μια πολιτική αλληγορία: δυο δούλοι, παραγκωνισμένοι από έναν τρίτο που έχει την εύνοια του κυρίου τους και τους κακομεταχειρίζεται, βρίσκουν έναν τέταρτο, χειρότερο, που αναμετριέται μαζί του, τον κερδίζει και τον αντικαθιστά στην καρδιά και την υπηρεσία του αφεντικού.
Με τους Ιππείς που του φέρνουν το πρώτο βραβείο στα Λήναια, το 424 π.Χ., ο Αριστοφάνης στρέφεται κατά: του ισχυρότερου μετά τον θάνατο του Περικλή άνδρα των Αθηνών και αρχηγού της φιλοπόλεμης μερίδας, Κλέωνα, που παρουσιάζεται ως φαύλος και ποταπός δημαγωγός· του λαού που προσωποποιείται σ' έναν ξεμωραμένο ευεπίφορο γέρο, τον Δήμο· των «ατελειών» του δημοκρατικού πολιτεύματος που επιτρέπουν την άνοδο στην εξουσία των πιο αισχρών υποκειμένων· της γενικευμένης διαφθοράς και ασυδοσίας.
Το έργο που αφορμάται από την αντίληψη ότι "τον κακό πολιτικό τον διώχνεις μόνο μ' έναν χειρότερο", προσφέρεται σε δύο τουλάχιστον αναγνώσεις: η μία συμφωνεί με το γράμμα της κωμωδίας και δέχεται ότι ο χειρότερος μπορεί να βελτιώσει την άθλια κατάσταση (καθ' υπόδειξή του, ο γερο-Δήμος ξανανιώνει μετά από βράσιμο)· η άλλη δυσπιστεί και υπογραμμίζει τον σαρκασμό, -άρα την απελπισία-, που ενέχει μια τέτοια απίθανη αναμόρφωση. Το γέλιο συναντά τον πυρήνα του, παρόμοιο μ' εκείνον της τραγωδίας: την οντολογική αγωνία. Κι ο Αριστοφάνης δικαιώνεται ως μέγας ποιητής.
*
Σημειώσεις σκηνοθεσίας
Πίσω από το παραμύθι που φτιάχνει ο κωμικός ποιητής για να στηλιτεύσει πολιτικά πρόσωπα και κακώς κείμενα της εποχής του (λαοπλάνοι πολιτικοί που ενεργούν για ίδιον όφελος, λαός που άγεται και φέρεται από όποιον του τάζει περισσότερα...) και παρόλες τις αντιστάσεις του αρχαίου κειμένου που οφείλονται πρωτίστως σε πολιτισμικές διαφορές, εμείς που ερχόμαστε μετά, -μετά την Αθηναϊκή Δημοκρατία, τον Αριστοφάνη και τους Ιππής-, αρχίζουμε να διακρίνουμε τη δική μας εποχή, τις δικές μας αγωνίες και τα αδιέξοδα. Οι παραλληλισμοί -όχι οι ταυτίσεις- καθίστανται δυνατοί.
Διατήρηση στην παράσταση στοιχείων της αρχαίας: συγκεκριμένη δομή (πρόλογος, πάροδος, αγών, παράβασις, διάλογοι, έξοδος), σπάσιμο της δράσης και της όποιας ψευδαίσθησης με άμεση απεύθυνση στο κοινό, μουσική, τραγούδι, χορό, αλλά όχι προσφυγή σε "τερτίπια" πρόχειρης επιθεώρησης.
Καινούργια μετάφραση αλλά και μετα-γραφή: διαμόρφωση νέου σκηνικού κειμένου που συμπεριλαμβάνει την ιστορική διευκρίνιση και την προβολή στο παρόν χωρίς απλουστευτικές αναγωγές, διδακτισμό και ηθικολογίες. Σύνδεση με το παρελθόν και μετα-τόπιση στο σήμερα για καλύτερη ανάδειξη της δηκτικής πολιτικής σάτιρας και της ευθύβολης, χωρίς υποκριτικούς καθωσπρεπισμούς, ποίησης του πρωτότυπου. Επίσης: μετα-τόπιση σε κλειστό χώρο (καφενείο Η Πρίγκηπος) ενός έργου προορισμένου για ανοιχτό θέατρο, καθώς και ευρύτερη σκηνογραφική μετα-τόπιση: από ένα χώρο μπροστά σ' ένα σπίτι, στους χώρους που διεξάγεται μια προεκλογική εκστρατεία: κομματικά γραφεία, εκλογικά κέντρα, τηλεοπτικά πάνελ. Εκεί που οι οπαδοί ενός ακέφαλου κόμματος ψάχνουν για αρχηγό ικανό να νικήσει τον αρχηγό του αντίπαλου κόμματος, εκεί που εξυφαίνονται συνωμοσίες και δίνονται ανελέητοι αγώνες μεταξύ των διεκδικητών της εξουσίας με προσβολές και αντεγκλήσεις, τρικλοποδιές και εξαπατήσεις, υποσχέσεις και ρουσφέτια. Εκεί που ο σκοπός αγιάζει και τα πιο αθέμιτα μέσα και επικρατεί... ο χειρότερος.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Ιππής meta
Διάρκεια: 90 λεπτά
Συντελεστές
Κείμενο: Αριστοφάνης
Μετάφραση, διασκευή, σκηνοθεσία: Δαμιανός Κωνσταντινίδης
Σκηνικά, κοστούμια: Απόστολος Αποστολίδης
Μουσική: Πέτρος Θεοδωρίδης
Κίνηση: Ιωάννα Μήτσικα
Φωτισμοί: Λίνα Σημαντηράκη
Βοηθός ενδυματολόγου: Ανδρομάχη Μπάρδη
Βίντεο-φωτογραφίες-τρέιλερ: Γιώργος Γεωργακόπουλος
Γραφιστικά: Nastyl
Stage manager, Οργάνωση παραγωγής: Αντωνία Γεωργιάδου
Social: Μίλτος Τόσκας
Ηθοποιοί
Ιωάννης Καμπούρης
Γιάννης Μονοκρούσος
Παντελής Μπακατσέλος
Ανδρομάχη Μπάρδη
Αντιγόνη Μπάρμπα
Μιχάλης Στεφανίδης
Μουσικός επί σκηνής: Πέτρος Θεοδωρίδης
Μια παραγωγή της ANGELUS NOVUS
