**scroll for English
Со цел заеднички да го заокружиме десетото издание на КРИК - фестивал за критичка култура, ве покануваме на мултидисциплинарен настан, составен од изложба, презентации, панел дискусија и демонстрација, насловени „Експериментална археологија: Дизајнот како мост помеѓу минатото, сегашноста и иднината“.
Настанот ќе го отвориме со изложба на накит во авторство на македонската уметница и дизајнерка Билјана Клекачкоска и со панел дискусија/презентации, на која ќе учествуваат Билјана Клекачкоска, др. Никос Пападимитриу (Грција) од Музејот Канелопулос, проф. Софија Георгиорги (Грција) и проф. Ирена Теодора Весевска, од катедарата за историја на уметност и археологија.
Носејќи го истиот наслов, изложбата ја дава материјалната и визуелна смисла, создавајќи простор на директно доживување и размислување за темите што ќе се разгледуваат на панел дискусијата која е во рамки на изложбата.
Преку изложените дела - накит изработен со традиционални техники или инспириран од древни мотиви и методи - посетителите ќе можат да го почувствуваат дијалогот меѓу минатото и современоста, што е во суштината на дискусијата. Изложбата служи како жива лабораторија на идеи, каде што експерименталната археологија се претвора во креативна практика: традиционалните занаетчиски знаења се реинтерпретираат преку современ дизајн, откривајќи како културното наследство може да биде извор на иновација, а не само предмет на зачувување. Во тој контекст, панел-дискусијата добива поширока и подлабока смисла, бидејќи не се одвива само на ниво на теориска дебата, туку е вкоренета во конкретни уметнички објекти и практики.
Во последниве години, експерименталната археологија премина од строго научна дисциплина во живата област на креативно и критичко истражување. Традиционално користена за реконструкција на древни техники и алатки, со цел подобро разбирање на минатите цивилизации, денес таа продира во уметноста, дизајнот и културната рефлексија. Овој пристап ја премостува празнината помеѓу истражувањето и создавањето, овозможувајќи им на уметниците, археолозите и занаетчиите повторно да ги реобмислат материјалните траги на историјата. Преку експериментирање со древни техники на изработка на накит, не само што ги реконструираме предметите од минатото, туку и го преиспитуваме начинот на кој културното наследство се зачувува, трансформира и ре-интерпретира во сегашноста.
„Експериментална археологија: Дизајнот како мост помеѓу минатото, сегашноста и иднината“ ја истражува токму оваа пресечна точка меѓу знаењето и создавањето, меѓу традицијата и иновацијата. Проектот ја повикува публиката да го доживее постојаното присуство на занаетчиството, каде што секој гест и секој материјал ги носат во себе и меморијата и потенцијалот претпоставен во иднината. Во таа смисла, експерименталната археологија станува начин за поврзување со нашето заедничко минато, додека ни овозможува да замислиме нови културни иднини – втемелени во грижа, љубопитност и заедничка човечка желба да се создава смисла преку материјата.
Денес, кога дизајнот и креативните индустрии водат постојан дијалог со културното наследство, накитот станува моќен медиум за пренесување на историските наративи во иднината. Преку повторното откривање на техники, употребата на традиционални материјали и мотиви, како и преку интегрирањето на новите технологии и иновативни пристапи, се создаваат нови дела кои ја замаглуваат границата меѓу минатото и современоста.
Панел-дискусијата ќе го отвори прашањето како современиот накит може да се разбере како жив архив – медиум што ја носи меморијата на историските техники, традиционалното знаење и древните симболи, поставувајќи ги во нови и современи контексти. Преку демонстрации и дијалог, панелот ја поканува публиката да го доживее накитот и како артефакт на меморијата и како гест кон иднината – мост меѓу наследството и современото творештво.
Следниот ден, на 2 ноември во 12:00 часот, програмата ќе продолжи со курирано водење низ изложбата и демонстрација на традиционални техники за изработка на накит, која ќе ја води Билјана Клекачоска. Овој практичен сегмент им овозможува на посетителите директно да се запознаат со процесот на создавање, да ги почувствуваат вештината, трпението и чувството за материјалност што ја поврзуваат занаетчиската традиција со современиот уметнички израз. На тој начин, демонстрацијата ја заокружува целината на проектот, претворајќи ја експерименталната археологија во живо искуство на учење, создавање и дијалог со културното наследство.
_________
Програма:
Сабота, 1 ноември 2025 | 19:00 часот
19:00 – 19:15 | Отворање на изложбата
19:15 – 19:30 | Презентација „Технолошки истражувања во
Музејот Канелопулос, Атина“ – др.Никос Пападимитриу
19:30 – 19:45 | Презентација „Византиската технологија на изработка на накит и експерименталната археологија: сознанија од реконструкција на златна обетка“ – м-р.Софија Георгиорги
19:55 – 20:45 | Јавна дискусија: „Експериментална археологија: Дизајнот како мост помеѓу минатото, сегашноста и иднината“
Учесници: м-р Билјана Клекачоска, м-р. Софија Георгиорги, др.Никос Пападимитриу, проф.Ирена Теодора Весевска
Модераторка: Тијана Ана Спасовска
Недела, 2 ноември 2025 | 12:00 часот
Водена тура низ изложбата и демонстрација на традиционални техники за изработка на накит
Демонстратор: Билјана Клекачоска
-----
Проектот е поддржан од Министерство за култура и туризам на Република Северна Македонија.
Контрапункт и „КРИК - фестивал за критичка култура“ се поддржани од проектот Култура за развој на Владата на Швајцарија и е имплементиран од Хартефакт фонд. Изнесените ставови во овој фестивал се единствена одговорност на авторите и не мора да ги одразуваат ставовите на Владата на Швајцарија или на Хартефакт фондот“
@HeartefactFund @SwissEmbassySkopje
_______________
In order to collectively conclude the tenth edition of CRIC – Festival for Critical Culture, we invite you to a multidisciplinary event consisting of an exhibition, presentations, a panel discussion, and a demonstration, titled “Experimental Archaeology: Design as a Bridge Between the Past, Present, and Future.”
The event will open with a jewelry exhibition by the Macedonian artist Biljana Klekackoska. Bearing the same title, the exhibition provides the material and visual dimension of the event, creating a space for direct experience and reflection on the themes that will be explored during the panel discussion.
Through the exhibited works — jewelry created using traditional techniques or inspired by ancient motifs and methods — visitors can tangibly experience the dialogue between the past and the contemporary, which lies at the heart of the discussion. The exhibition serves as a living laboratory of ideas, where experimental archaeology transforms into a creative practice: traditional artisanal knowledge is reinterpreted through contemporary design, revealing how cultural heritage can become a source of innovation rather than merely an object of preservation.
In this context, the panel discussion gains a broader and deeper meaning, as it unfolds not only on a theoretical level but is rooted in concrete artistic objects and practices.
In recent years, experimental archaeology has evolved from a purely scientific method into a vibrant field of creative and critical exploration. Traditionally used to reconstruct ancient techniques and tools in order to understand past civilizations, today it extends into art, design, and cultural reflection. This approach bridges the gap between research and creation, allowing artists, archaeologists, and craftspeople to reimagine the material traces of history. By experimenting with ancient jewelry-making methods, we do not only recreate objects from the past, but we question how cultural heritage is preserved, transformed, and reinterpreted in the present.
“Experimental Archeology: Design as a Bridge Between the Past, Present, and Future” explores this intersection between knowledge and making, between tradition and innovation. The project invites the audience to experience the living continuity of craftsmanship, where each gesture and material carries both memory and potential. Experimental archaeology, in this sense, becomes a way to connect with our collective past while envisioning new cultural futures — rooted in care, curiosity, and shared human desire to create meaning through matter.
Today, when design and the creative industries maintain a continuous dialogue with cultural heritage, jewelry becomes a powerful medium for transmitting historical narratives into the future. Through the rediscovery of techniques, the use of traditional materials and motifs, and the integration of new technologies and innovative approaches, new works emerge that blur the boundary between the past and the contemporary.
The panel discussion opens the question of how contemporary jewelry can be understood as a living archive, a medium that carries the memory of historical techniques, traditional knowledge, and ancient symbols, placing them within new and contemporary contexts. Through demonstrations and dialogue, the project invites the audience to experience jewelry as both an artifact of memory and a gesture toward the future — a bridge between heritage and contemporary creativity.
The following day, on November 2 at 12:00 PM, the program will continue with a curated tour of the exhibition and a demonstration of traditional jewelry-making techniques, led by Biljana Klekackoska. This practical segment allows visitors to directly engage with the process of creation, to experience the skill, patience, and sense of materiality that connect artisanal tradition with contemporary artistic expression. In this way, the demonstration completes the project as a whole, transforming experimental archaeology into a living experience of learning, creation, and dialogue with cultural heritage.
Program
Saturday, November 1, 2025
7:00 PM 7:00 – 7:15| Opening of the exhibition
7:15 – 7:30| Presentation "Technological research at the Canellopoulos Museum, Athens" by PhD.Nikos Papadimitriou
7:30 – 7:45| Presentation "Byzantine jewelry technology and Experimental Archaeology: Insights from a gold earring reconstruction" by МА.Sofia Gerogiorgi
7:55 – 8:45| Public discussion: “Experimental Archaeology – Jewelry as Contemporary Cultural Heritage”Participants: MA Biljana Klekackoska, МА.Sofia Gerogiorgi, PhD.Nikos Papadimitriou, Prof.Irena Teodora Vesevska
Moderator: Tijana Ana Spasovska
Sunday, November 2, 2025
12:00 PM Guided tour of the exhibition and demonstration of traditional jewelry-making techniques
Demonstrator: Biljana Klekackoska
***************
The project is supported by the Ministry of Culture and Tourism of the Republic of North Macedonia.
Kontrapunkt and “CRIC – Festival for Critical Culture” are supported by the Culture for Development project of the Government of Switzerland, implemented by the Heartefact Fund. The views expressed within this festival are the sole responsibility of the authors and do not necessarily reflect the views of the Government of Switzerland or the Heartefact Fund.
‘Co-funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the authors only and do not necessarily reflect those of the European Union or the European Education and Culture Executive Agency (EACEA). Neither the European Union nor EACEA can be held responsible for them.’
@HeartefactFund @SwissEmbassySkopje co-funded by #europeanunion @reimagineeurope #newperspectivesforaction
Also check out other Arts events in Skopje, Exhibitions in Skopje, Business events in Skopje.
