Open App
ZARYS HISTORII MARYNARKI WOJENNEJ Przed rokiem 1918… Współczesna rola Marynarki Wojennej kształtuje się w polskiej państwowości od wieków. Warto zatem skonfrontować niektóre, te najbardziej znane i jednocześnie najbardziej odległe wydarzenia z historii polskiego oręża na morzu ze współczesną rolą Marynarki Wojennej: 1. Gdy trwała wojna trzynastoletnia Polski z Zakonem Krzyżackim kluczową rolę odegrała polska flota kaperska, która zablokowała Bałtyk i uniemożliwiła dostawy do Królewca. Dzięki działaniom polskiej floty Krzyżacy nie mogli wykorzystywać już walorów Wisły. Byli odcięci od zaopatrzenia – dzisiaj takie działania nazwalibyśmy operacją embarga i blokadą morskich szlaków komunikacyjnych. 2. Gdy w 1526 roku król Polski Zygmunt Stary wypłynął ze świtą i wojskiem z Gdańska na pełne morze okazując w ten sposób, że prawo otwierania i zamykania żeglugi należy do królów Polski – dzisiaj nazwalibyśmy to prezentacją bandery. 3. Gdy w 1568 roku Sejm powołał do życia Komisję Morską – pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie organów władzy państwa na morzu - dzisiaj powiedzielibyśmy, że to swoistego rodzaju zarodek współczesnego Dowództwa Marynarki Wojennej. 4. Gdy 28 listopada 1627 roku nasza flota odniosła zwycięstwo pod Oliwą nad blokującą Gdańsk eskadrą szwedzką – dzisiaj nazwalibyśmy takie działania jako operację utrzymania panowania na morzu i ochrony własnych szlaków komunikacyjnych. Ostatnie pięć stuleci historii Polski udowodniło zatem, że czasy świetności naszego państwa przypadały w latach kiedy silnie opieraliśmy się o Bałtyk korzystając ze wszelkich atrybutów dostępu do morza. W XVII i XVIII wieku nastąpił regres polskiej polityki morskiej co znacznie przyczyniło się do rozbiorów Polski. Po odzyskaniu niepodległości… MARYNARKA WOJENNA 1918 – 2010 Marynarka Wojenna została odtworzona 28 listopada 1918 roku przez marszałka Józefa Piłsudskiego, już 17 dni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Pierwszym dowódcą został komandor (pułkownik marynarki) Bogumił Nowotny. Polska czekała jeszcze prawie półtora roku na uzyskanie formalnego dostępu do morza. Rozwój floty przerwał na krótko wybuch II wojny światowej. Polska MW przeniosła i odbudowała swoje struktury w Wielkiej Brytanii i uczestniczyła w działaniach bojowych od chwili wypowiedzenia przez Aliantów wojny hitlerowskim Niemcom. Podczas działań wojennych polskie okręty walczyły nieprzerwanie od pierwszego do ostatniego dnia wojny, wnosząc znaczny wkład w ostateczne zwycięstwo. Były jedynym niepodległym terytorium Polski i stanowiły o ciągłości istnienia państwa i jego oręża na morzu. Na morskim teatrze II wojny światowej polskie okręty przepłynęły łącznie milion dwieście tysięcy mil morskich, eskortowały 787 konwojów, przeprowadziły 1162 patrole i operacje bojowe, zniszczyły 45 jednostek nieprzyjaciela i 20 samolotów. Podczas działań bojowych zginęło 450 marynarzy. Po wojnie Marynarka Wojenna, chociaż w znacznym stopniu oparta o sprzęt i wyposażenie produkcji b. ZSRR rozbudowywała flotę w oparciu o krajowy przemysł stoczniowy. Po przemianach przełomu lat 80-tych i 90-tych i zmianie polityki obronnej kraju Marynarka Wojenna zintensyfikowała współdziałanie z flotami państw Sojuszu Północnoatlantyckiego. Pierwszym sprawdzianem polskich sił morskich był udział dwóch okrętów w operacji „Pustynna Burza”. Okręt szpitalno-ewakuacyjny ORP „Wodnik” i okręt ratowniczy ORP „Piast” jako pierwsze polskie okręty w powojennej historii Polski uczestniczyły w działaniach z państwami Sojuszu Północnoatlantyckiego. Najnowsza historia MW to okres transformacji, modernizacji i zwiększania mobilności. W 1993 roku Marynarka Wojenna zainicjowała obecność polskich sił zbrojnych w ćwiczeniach z państwami NATO biorąc udział w największym na Bałtyku ćwiczeniu „Baltops”. Od tego czasu siły MW uczestniczyły w kilkuset manewrach państw NATO i Partnerstwa dla Pokoju. Od marca 1999 roku, kiedy Polska weszła w skład Sojuszu Północnoatlantyckiego, polskie okręty obecne były we wszystkich manewrach NATO na Bałtyku, a także uczestniczyły w istotnych operacjach w Cieśninach Bałtyckich, na Morzu Północnym, Norweskim, na Oceanie Atlantyckim, w operacjach antyterrorystycznych na Morzu Śródziemnym oraz w misji irackiej na Zatoce Perskiej (2002 – 2003). Od 2002 roku polska Marynarka Wojenna jest na stałe obecna w elitarnych Siłach Odpowiedzi NATO. Obecnie flota polska dysponuje czterdziestoma okrętami bojowymi oraz czterdziestoma samolotami i śmigłowcami. Głównym zadaniem Marynarki Wojennej jest zapewnienie bezpieczeństwa polskich interesów na morzu. Jako jedyny rodzaj sił zbrojnych Marynarka Wojenna prowadzi działania we wszystkich środowiskach – morskim, lądowym i powietrznym. Współczesna Marynarka Wojenna liczy ok. 9 tysięcy marynarzy. Główne jej siły to: dwie fregaty rakietowe, jedna korweta, pięć okrętów podwodnych, pięć okrętów rakietowych, pięć okrętów transportowo-minowych, trzy niszczyciele min, kilkanaście trałowców, jednostki ratownicze i zabezpieczenia. Operują one z baz morskich w Gdyni i Świnoujściu, a także z portów w Helu i Kołobrzegu. Marynarka Wojenna dysponuje lotnictwem morskim operującym z lotnisk w Gdyni Babich Dołach, Darłowie i Siemirowicach, w tym także lotnictwem pokładowym startującym z pokładów fregat rakietowych. Komponent lotniczy Marynarki Wojennej to przede wszystkim samoloty patrolowo-rozpoznawcze, śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych, ratownicze, a także lotnictwo transportowe. Wzdłuż polskiego wybrzeża rozlokowane są specjalistyczne jednostki brzegowe. Rocznie siły Marynarki Wojennej uczestniczą w kilkudziesięciu ćwiczeniach i operacjach NATO na różnych akwenach.
