ความแตกต่างระหว่างกิยามุลลัยลฺและตะฮัจญุดคืออะไร
อัลฮัมดุลิลละฮฺ
กิยามุลลัยลฺ หมายถึง การใช้เวลายามค่ำคืน หรือส่วนหนึ่งของมัน ถึงแม้จะเป็นเพียงหนึ่งชั่วโมง ไปในการละหมาด อ่านกุรอาน รำลึกถึงอัลลอฮฺ รวมถึงอิบาดะฮฺอื่น ๆ โดยไม่ได้กำหนดเอาไว้ว่าควรต้องใช้เวลาเกือบทั้งหมดของกลางคืน
ใน มะรอกียฺ อัลฟะลาฮฺ ได้กล่าวว่า: การกิยามคือการใช้เวลาเกือบทั้งคืนในการอิบาดะฮฺ
หรือได้ถูกกล่าวว่า: ใช้เวลาหนึ่งชั่วโมงในการอ่านกุรอาน ฟังฮะดีษ ตัสเบียะฮฺ หรือศอลาวาตท่านนบี (ศอลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม)
สิ้นสุดการอ้าง
อัลเมาซูอะฮฺ อัลฟิกกียฺยะฮฺ อัลกูวัยตียฺยะฮฺ, 34/117
ตะฮัจญุด หมายถึง การละหมาดกลางคืนโดยเฉพาะ
และผู้รู้บางส่วนได้กล่าวว่า เป็นการละหมาดที่ทำขึ้นกลางคืนหลังจากการนอนแล้วเท่านั้น
อัลฮัจญาจ อิบนฺ อัมรฺ อัลอันศอรียฺ (รอฎิยัลลอฮุอันฮฺ) ได้กล่าวว่า: พวกท่านบางคนคิดว่าการยืนละหมาดจนกระทั่งเช้านั้นเป็นการตะฮัจญุดแล้ว แต่ในความเป็นจริง ตะฮัจญุดนั้นคือ การละหมาดหลังจากการนอนหลับ และการละหมาดหลังจากการนอนหลับ มันคือสิ่งที่ท่านรอซูลลุลลอฮฺ (ศอลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม) ได้ละหมาด
อัลฮาฟิซ อิบนฺฮาญัร ได้กล่าวใน อัลตัลคีศ อัลฮาบีร (2/35) ว่า: สายรายงานอยู่ในระดับฮะซัน(ดี) มันประกอบไปด้วย อบูศอลิฮฺ ซึ่งเป็นผู้จดบันทึกของอัลลัยซฺ ซึ่งเป็นส่วนการรายงานที่ค่อนข้างอ่อน สิ่งเดียวกันนี้ได้ถูกรายงานโดย อัฏฏอบรอนียฺ ซึ่งสายรายงานประกอบด้วย อิบนฺลูฮัยอะฮฺ รายงานของเขานั้นถูกสนับสนุนโดยคนที่ได้รายงานก่อนหน้านี้ สิ้นสุดการอ้าง
ดังนั้น เป็นที่ชัดเจนว่ากิยามุลลัยลฺนั้นมีความหมายที่กว้างกว่าตะฮัจญุด เพราะ มันคือการละหมาด และอิบาดะฮฺอื่น ๆ
รวมถึงการละหมาดก่อนหรือหลังการนอนหลับก็เช่นกัน
แต่ตะฮัจญุด คือ การละหมาดที่เฉพาะเจาจง โดยมี 2 ทัศนะด้วยกัน
ทัศนะแรกคือการละหมาดไม่ว่าเวลาใดก็ตามในเวลากลางคืน ซึ่งเป็นทัศนะส่วนมากจากนักฟิกฮฺ
ทัศนะที่สอง คือ เป็นการละหมาดหลังจากการนอนหลับ ในอัลเมาซูอะฮฺ อัลฟิกกียฺยะฮฺ, 2/232
อัลกุรฏุบียฺ (รอฮิมาฮุลลอฮฺ) ได้กล่าวในตัฟซีรของอายะฮฺ(ความหมายบางส่วน): “และจากบางส่วนของกลางคืนเจ้าจงตื่นขึ้นมาละหมาดในเวลาของมัน เป็นการสมัครใจสำหรับเจ้า หวังว่าพระเจ้าของเจ้าจะทรงให้เจ้าได้รับตำแหน่งที่ถูกสรรเสริญ” (อัลอิสรออฺ 17:79)
ตะฮัจญุดมาจากคำว่า ฮูญูด นั่นคือ การทำสิ่งหนึ่ง และสิ่งตรงข้าม ดังนั้น ฮะจะดะ อาจหมายถึง การที่เขานอนหลับ หรือหมายถึงเขาไม่ได้นอนหลับยามค่ำคืน ซึ่งเป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามกัน
ตะฮัจญุด หมายถึง การตื่นนอนหลังจากการนอน และเป็นชื่อหนึ่งของการละหมาด เพราะการตื่นขึ้นมาสำหรับมันโดยเฉพาะ ดังนั้นจะฮัจญุดจึงหมายถึงการลุกขึ้นมาละหมาดยามตค่ำคืน ความหมายนี้ให้นิยามโดย อัลอัสวัด, อิลกีมะฮฺ, อับดุรเราะฮฺมาน อิบนฺ อัลอัสวัด และท่านอื่นๆ
อิสมาอีล อิบนฺ อิสฮาก อัลกอดียฺ รายงานจาก อัลฮัจญาด อิบนฺ อัมรฺ ศอฮาบะฮฺของท่านนบี (ศอลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม)
ท่านได้กล่าวว่า: พวกท่านบางคนคิดว่าการอยู่ละหมาดจนกระทั่งเช้านั้นเป็นการตะฮัจญุดแล้วหรือ? แต่ในความเป็นจริง ตะฮัจญุดนั้นคือ การละหมาดหลังจากการนอนหลับ และการละหมาดหลังจากการนอนหลับ และการละหมาดหลังจากการนอนหลับ นี่คือสิ่งที่ท่านรอซูลลุลลอฮฺ (ศอลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม) ละหมาด
และมีการกล่าวว่าตะฮัจญุด หมายถึง การนอนหลับ ดังในภาษาอาหรับ ตะฮัจญะดะ อัรรอจุล หมายถึง ชายคนหนึ่งได้ตื่นขึ้น และ อัลกอ อัลฮูจูด หมายถึง การนอน และสำหรับใครก็ตามที่ตื่นขึ้นละหมาดจะถูกเรียกว่า มุตะฮัจญิด
สิ้นสุดการอ้าง จาก ตัฟซีร อัฏฏอบารียฺ, 10/307.
ชัยคฺบินบาซ ได้ถูกถามว่า: ความแตกต่างระหว่างตะรอเวียะฮฺ, กิยาม และตะฮัจญุด คืออะไร? ได้โปรดชึ้นำพวกเรา ขอให้ท่านได้รับการตอบแทน
ท่านได้ตอบว่า: การละหมาดยามค่ำคืน เรียกว่า ตะฮัจญุด หรือกิยามุลลัยลฺ ดังที่อัลลอฮฺได้ตรัสว่า(ความหมายบางส่วน):
“และจากบางส่วนของกลางคืนเจ้าจงตื่นขึ้นมาละหมาดในเวลาของมัน เป็นการสมัครใจสำหรับเจ้า
หวังว่าพระเจ้าของเจ้าจะทรงให้เจ้าได้รับตำแหน่งที่ถูกสรรเสริญ” (อัลอิสรออฺ 17:79)
“โอ้ ผู้คลุมกายอยู่เอ๋ย ! จงยืนขึ้น (ละหมาด) เวลากลางคืน เว้นแต่เพียงเล็กน้อย” (อัลมุซัมมิล 73:1-2)
“พวกเขาเคยหลับนอนแต่เพียงส่วนน้อยของเวลากลางคืน” (อัซซาริยาต 51:17)
ส่วนตะรอเวียะฮฺนั้น ผู้รู้ได้ใช้ชื่อนี้สำหรับการละหมาดกิยามุลลัยลฺในเดือนรอมฎอนในช่วงต้นของกลางคืน
ซึ่งไม่ควรละหมาดหนักหนาเกินไป และไม่ครนานมากนัก สามารถเรียกว่าตะฮัจญุด หรือกิยามุลลัยลฺได้เช่นกัน
อัลลอฮฺคือผู้ยิ่งใหญ่เกรียงไกร
สิ้นสุดการอ้างจาก ฟะตาวา อัชชัยคฺ อิบนฺบาซ, 11/317.
วัลลอฮุอะอฺลัม
https://islamqa.info/en/143240
===============================