Wystawa Wojenne dzieci prezentowana będzie w Fabryce Emalia Oskara Schindlera, miejscu żywej pamięci, stanowiącym wojenny kontekst i miejscu ogromnie ważnym dla historii Krakowa podczas II wojny światowej.
Zorganizowana przez Muzeum Krakowa (Oddział Fabryka Oskara Schindlera) wystawa mierzy się z trudnym wyzwaniem, jakim jest próba pokazania wojny i okupacji z perspektywy dzieci, które w chwili wybuchu wojny 1 września 1939 miały nie więcej niż 11 lat.
Mikrohistorie kilkunastu bohaterów – różniących się bagażem kulturowym, przynależnością narodową, wyznawaną religią, statusem społecznym i ekonomicznym – tworzą szeroki pejzaż osobistych doświadczeń i zachowań wojennych dzieci.
Za sprawą wystawy pragniemy zmienić dotychczasowe postrzegania dzieci – tak, aby zobaczyć w nich nie tylko i wyłącznie ofiary, ale także aktywne podmioty i adresatów działań dorosłych. Chcemy ukazać ich rolę w tamtych okrutnych czasach, ich sprawczość – nawet jeśli była ona zależna od sprawczości dorosłych. Pragniemy też pokazać wzajemne relacje z dorosłymi, bliższą i dalszą rodziną, a wreszcie z osobami obcymi. Z szacunku do bohaterów i dla pełnego obrazu ich wojennych losów pokażemy też, choć w skrótowej formie, ich przedwojenną i powojenną historię.
Większość bohaterów wystawy przeżyła wojnę, która jednak pozostawiła w nich niezatarte ślady – zostali naznaczeni na całe życie cierpieniem psychicznym i fizycznym.
Wystawa ma charakter wielowątkowy i opiera się na szerokim spektrum źródeł tekstowych i graficznych, począwszy od zdjęć, rysunków, relacji po zarejestrowane wspomnienia audio-wideo tworzone tuż po wojnie i później, w czasach nam współczesnych. Pokażemy także – co niezwykle cenne dla muzealnej wystawy – artefakty należące do bohaterów lub artefakty z epoki ilustrujące losy bohaterów. Materiały archiwalne i artefakty pochodzą z archiwów państwowych i ze zbiorów prywatnych z Polski, Anglii oraz Izraela Tytuły części wystawy (a zarazem poruszane na niej tematy) to: Od zabawy do konspiracji, Normalne życie, Dom schronienie, dom zagrożenie, Po aryjskiej stronie, Więźniowie obozów, Deportowani oraz Ślady życia i pamięci (część poświęcona dzieciom, które nie przeżyły wojny). Ostatnia cześć wystawy nosi nazwę Dzieci dokumentują i przedstawia wstrząsający obraz wojny i okupacji oparty na relacjach i rysunkach dzieci.
Na koniec zadajemy pytania: Czy naprawdę dziś dajemy dzieciom wszystko co najlepsze? Czy wszystkim dzieciom?
Pytania te są parafrazą zapisu z Deklaracji Praw Dziecka z 1924 r. Zgromadzenia Ogólnego Ligi Narodów, gdzie czytamy „ludzkość… powinna dać dziecku wszystko, co posiada najlepszego… bez względu na narodowość i wyznanie”.
>>Kuratorka i autorka scenariusza: Beata Łabno
>>Projekt graficzny wystawy: dr hab. Łukasz Sarnat, prof. ASP w Krakowie
|
