Wernisaż wystawy "Józef Golec ekslibrisy ze zbiorów przekazanych przez Książnicę Cieszyńską"

JÓZEF GOLEC (1935 – 2017) był pedagogiem i całe swoje życie zawodowe poświęcił wychowaniu młodzieży. Realizował to poprzez sztukę, turystykę, działalność harcerską, szachy, budowę szkoły przyjaznej dla uczniów. Po przejściu na emeryturę zaktywizował swoje zamiłowania bibliofilskie wydając ponad 100 publikacji poświęconych w większości swoim dwom Małym Ojczyznom – Sopotowi i Śląskowi Cieszyńskiemu oraz ekslibrisowi i ruchowi esperanckiemu. Do tych najistotniejszych należą 4 tomy Słownika Biograficznego Ziemi Cieszyńskiej. Publikacja napisana wraz z siostrą Stefanią Bojdą zawiera biogramy 1622 osób związanych ze Śląskiem Cieszyńskim i wydana została nakładem autorów. Wspomnieć należy także o Cieszyńskim słowniku gwarowym, Słowniku Żydów rodem z ziem polskich oraz frywolnym Cosi niemoreśnego, ale wiesiołego.
Przejście na emeryturą zaowocowało także rozpoczęciem twórczości ekslibrisowej. Tworzył księgoznaki dla rodziny, przyjaciół, instytucji z którymi współpracował, ilustrował nimi swoje publikacje, leksykony, artykuły. Celem tej twórczości nie były konkursy i wystawy. Swój dorobek w tej dziedzinie, za namową Andrzeja Znamirowskiego, po kilku latach korekt i uzupełnień opublikował w publikacji Ekslibrisy Józefa Golca z Sopotu 1986-2015. Opracowanie zawierało pełny rejestr księgoznaków wykonanych do 15.03.2015 roku. Spis prezentuje 1110 ekslibrisów, ich opis, rok powstania i wymiary. Spis, przez kolejne lata, był uzupełniany przez autora o kolejne wkładki. Dostępna, najobszerniejsza wersja spisu zawiera 1303 pozycje, w tym 5 ekslibrisów wykonanych już w 2016 roku.
Należy wnioskować, że rejestr ekslibrisów zawiera wszystkie księgoznaki wykonane do końca 2015 roku.
Podczas opracowywania przekazanych przez Książnicę Cieszyńską kolekcji ekslibrisów Józefa Golca odnaleziono 65 księgoznaków niezarejestrowanych w jego najobszerniejszym spisie. Musiały powstać w 2016 roku lub są to ekslibrisy które zostały przeoczone, powstały wcześniej i nie zostały wprowadzone do rejestru przez autora w odpowiednim roku ich powstania. Spis tych ekslibrisów, opracowany przez Leszka Samińskiego, jest załącznikiem opracowania ekslibrisów przyjętych do kolekcji ekslibrisów Muzeum Drukarstwa. Całkowita liczba księgoznaków wykonanych przez Józefa Golca wynosi 1368 znaków. Muzeum Drukarstwa posiada 667 pozycji.
Ekslibrisy Józefa Golca w sposób czytelny, realistyczny, niekiedy humorystyczny opisują cechy i zainteresowania właścicieli księgoznaków. W ekslibrisach autor często wykorzystuje portret, autograf, logo instytucji. Jest to pokłosie wykorzystywania ekslibrisu do ilustrowania swoich publikacji. Józef Golec dzieli swoje ekslibrisy na 3 grupy tematyczne: cieszynalia, ekslibrisy esperanckie i judaica. Są też takie które nie mieszczą się w żadnej z tych kategorii. Kategorią, charakterystyczną i wymyśloną przez Józefa Golca są ekslibrisy koronkowe. To ekslibrisy na bazie koronki z wkomponowaną formułą „ex libris” i nazwiskiem. Część z nich powstała jedynie jako projekt graficzny, a część jako autentyczna oryginalna koronka. Te ostatnie po sfotografowaniu, pomniejszeniu i wydrukowaniu pełnią rolę klasycznego ekslibrisu do wklejania. Oba rodzaje Józef Golec uznawał za równorzędne. Geneza powstania tego rodzaju ekslibrisów sięga 2005 roku, kiedy był obchodzony jubileusz 700.lecia Cisownicy. Powstało wtedy 30 koronek z wkomponowanymi napisami i elementami graficznymi. Kolejnym etapem były koronki portretowe. Autorkami realizacji projektów koronek Józefa Golca były: Danuta Simoni z Cieszyna, Eugenia Larysz, Maria Czyż, i Alina Giecek z Cisownicy, Halina Ziegier z Sopotu oraz Zuzanna Broda, Emilia Sikora, Emilia Pytel, Maria Orawska i Anna Gajdzica z Goleszowa.
Dzisiejsza wystawa powstała z oparciu o ekslibrisy Józefa Golca przekazane Muzeum Drukarstwa przez Książnicę Cieszyńską.
LS

Also check out other Arts events in Frydek-Mistek, Literary Art events in Frydek-Mistek.