[English text below]
Wernisaż wystawy „Kukania”
5.09.2025, godz. 18:00
wstęp wolny
Galeria Arsenał elektrownia
ul. Elektryczna 13 (wejście od ul. Świętojańskiej), Białystok
W programie:
Performans Kateryny Aliinyk
DJ set Mifi77 (Projekt New Hope)
Osoby artystyczne: Kateryna Aliinyk, Noor Hasan, Inside Job (Ula Lucińska i Michał Knychaus), Krzysztof Gil, Dana Kavelina, Dominika Olszowy, Karina Mendreczky i Katalin Kortmann Járay, Łukasz Radziszewski, Joanna Rajkowska, Sana Shahmuradova Tanska, Dominika Trapp
Kuratorka: Katarzyna Różniak-Szabelska
Bagna często dawały schronienie. Uciekano na nie przed przemocą władzy, pańszczyzną, poborami do armii i wykluczeniem systemowym. Jak pisze twórca pojęcia ekologii ucieczkowych Michał Pospiszyl, Europa Wschodnia jako kraina torfowisk, bagien i błot stanowiła idealne schronisko dla zbiegów i uchodźczyń, nad którymi słaba polska szlachta traciła odtąd jakąkolwiek kontrolę. Dzięki trudno dostępnej topografii i bogactwu ekosystemów mokradła i gęste lasy pozwalały na tworzenie wolnych, opartych na koegzystencji społeczności. Mieszkający w Puszczy Białowieskiej historyk dowodzi, że błoto stawiało opór nowoczesnym, imperialnym i nacjonalistycznym próbom uporządkowania krajobrazu społeczno-naturalnego.
W środowisku odwołującym się do tych miejsc prezentujemy twórczość osób poszukujących przestrzeni pracy z traumatycznymi doświadczeniami. Artystki i artyści biorący udział w wystawie uciekają w mroczne warstwy podświadomości, marzeń sennych i dawnych wierzeń oraz budują własne mitologie. Błoto staje się dla nich metaforą zarówno doświadczanych trudności, jak i buzującej, organicznej nadziei. Ich prace ujawniają potencjał tak rozumianego eskapizmu w mierzeniu się z traumą międzypokoleniową oraz historycznymi i współczesnymi doświadczeniami wojny, patriarchatu i dyskryminacji.
Dzisiaj – kiedy ostatnie bagna kolonizowane są przez technologie nadzorujące zarówno przepływ wody, jak i ludzi – wystawa stanowi symboliczną próbę odzyskania przestrzeni regeneracji, troski i transformacji.
Projekt jest inspirowany pracami historyka Michała Pospiszyla, adiunkta w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Pospiszyl jest stypendystą Narodowego Centrum Nauki, Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu, Instytutu Studiów Zaawansowanych Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie oraz visiting scholar na Uniwersytecie Nowojorskim. Aktualnie przygotowuje książkę o ekologiach ucieczkowych w oświeceniowej Europie Wschodniej. Publikował już na ten temat w piśmie „Environmental History” (2023), następne artykuły ukażą się w „Journal of Modern History” i „Environmental Humanities”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
EN
Opening of the “Cockaigne” exhibition
5 September 2025, 6 p.m.
Free entrance
Arsenal Gallery power station
13 Elektryczna Street (entrance from Świętojańska Street), Bialystok
In the program:
Kateryna Aliinyk performance
DJ set Mifi77 (Projekt New Hope)
Artists: Kateryna Aliinyk, Noor Hasan, Inside Job (Ula Lucińska i Michał Knychaus), Krzysztof Gil, Dana Kavelina, Dominika Olszowy, Karina Mendreczky i Katalin Kortmann Járay, Łukasz Radziszewski, Joanna Rajkowska, Sana Shahmuradova Tanska, Dominika Trapp
Curator: Katarzyna Różniak-Szabelska
Marshes have long served as places of refuge. People sought shelter there to escape state violence, serfdom, military conscription, and systemic exclusion. Michał Pospiszyl, who coined the term escape ecologies, writes that Eastern Europe, with its peat bogs, marshes, and swamps, offered an ideal sanctuary for fugitives and refugees, beyond the reach of the weak Polish nobility. Thanks to their inaccessible terrain and rich ecosystems, wetlands and dense forests enabled the formation of free, coexistence-based communities. A historian living in the Białowieża Forest argues that mud itself resisted modern imperial and nationalist efforts to impose order on the socio-natural landscape.
In a setting that evokes these places, we present the work of artists seeking spaces to confront and process trauma. The participating artists delve into the dark layers of the subconscious, dreams, and ancient beliefs, constructing their own mythologies. For them, mud becomes a metaphor for both the hardships they endure and the simmering, organic hope that persists. Their works reveal the potential of this kind of escapism as a way of engaging with intergenerational trauma, as well as with historical and contemporary experiences of war, patriarchy, and discrimination.
Today, as the last remaining marshes are colonised by technologies that monitor the flow of water and the passage of people, the exhibition becomes a symbolic attempt to reclaim a space of regeneration, care, and transformation.
The project is inspired by the work of historian Michał Pospiszyl, an assistant professor at the Institute of Political Studies of the Polish Academy of Sciences. Pospiszyl has been a fellow of the National Science Centre, the Institute for Human Sciences in Vienna, the Institute for Advanced Study at the Central European University in Budapest, and a visiting scholar at New York University. He is currently working on a book about escape ecologies in Enlightenment-era Eastern Europe. He has already published on this topic in Environmental History (2023), with further articles forthcoming in the Journal of Modern History and Environmental Humanities.
Co-financed by the Minister of Culture and National Heritage from the Culture Promotion Fund – a state special purpose fund.
Also check out other Exhibitions in Bialystok.
|
