Ο θεσμός «Βυζαντινές Σέρρες» ξεκίνησε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2022, με στόχο την «συνομιλία» της πόλης των Σερρών με ένα μείζον τμήμα του ιστορικού παρελθόντος της (μαρτυρίες του οποίου παραμένουν ενεργές με τα υψηλότατης αρχιτεκτονικής & καλλιτεχνικής αξίας αρχιτεκτονικά μνημεία – ναούς, μονές & έργα τέχνης), το Βυζαντινό.
Ο θεσμός περιλαμβάνει συναυλίες βυζαντινής & παραδοσιακής μουσικής, παραστάσεις, εισηγήσεις & συνέδρια, προβολές ντοκιμαντέρ κλπ.
———————————————
Φέτος το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών & την Ιερά Μητρόπολη Σερρών & Νιγρίτης, προγραμματίζει για το διάλεξη/ομιλία & προβολή οπτικού υλικού με θέμα την ιστορική, αρχιτεκτονική & πνευματική παρακαταθήκη της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών.
Σάββατο 29 Νοέμβριου | 20:00
Δημοτικό Θέατρο «Αστέρια»
Είσοδος Ελεύθερη
Διάρκεια: 55´
———————————————
Θέμα:
«Ιστορική πορεία & καλλιτεχνική κληρονομιά της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών στα Βυζαντινά & Μεταβυζαντινά Χρόνια»
Εισηγητές:
κ. Νικόλαος Μπονόβας,
Αρχαιολόγος/Τμηματάρχης Βυζαντινών μεταβυζαντινών αρχαιοτήτων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών,
κ. Ευθύμης Ρίζος, Αρχαιολόγος του Τμήματος Βυζαντινών μεταβυζαντινών αρχαιοτήτων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών
Αρχιμανδρίτης π. Γαβριήλ Παλιούρας, Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών & Νιγρίτη
Στη διάλεξη θα παρουσιαστεί συνοπτικά η ιστορική εξέλιξη των πρώτων αιώνων του βίου της μονής, τα κυριότερα αρχιτεκτονικά & ζωγραφικά μνημεία της περιόδου, καθώς & τα ευρήματα πρόσφατης ανασκαφικής έρευνας που διενεργήθηκε το 2023.
Παράλληλα στο Φουαγιέ του Θεάτρου θα λειτουργήσει έκθεση φωτογραφίας με ευγενική παραχώρηση από το αρχείο της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου.
———————————————
Λίγα λόγια:
Η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία του βυζαντινού μοναχισμού.
Βρίσκεται σε αδιάκοπη λειτουργία από την ίδρυσή της το έτος 1275 & είναι στενά συνδεδεμένη με τις ιστορικές τύχες της πόλης των Σερρών, των χωριών του Μενοικίου Όρους & της πεδιάδας του Στρυμόνα, με τα οποία τη συνδέουν διαχρονικά πνευματικοί, καλλιτεχνικοί & οικονομικοί δεσμοί.
Η φάση ίδρυσης της Μονής εντάσσεται στην ταραγμένη περίοδο των Παλαιολόγων, όταν ο πρώτος κτήτορας Ιωαννίκιος ανακαινίζει την ερειπωμένη παλαιά Μονή & τον Ναό του Γενεσίου του Προδρόμου.
Το έργο του συνεχίζει και ολοκληρώνει ο ανεψιός του, Ιωάννης, ο οποίος επεκτείνει το μοναστικό συγκρότημα & συντάσσει το Τυπικό της Μονής (κανονισμό λειτουργίας) λίγο πριν το 1330.
Τον 14ο αιώνα, η μονή διατηρεί στενές σχέσεις με την αριστοκρατία & τους βασιλείς του Βυζαντίου & της Σερβίας, ενώ προκοδοτείται με εκτενή κτήματα σε όλη την περιοχή & το καθολικό της διακοσμείται λαμπρά με τοιχογραφίες.
Ο πρώτος αιώνας της Μονής σημαδεύτηκε από το σχηματισμό της πλούσιας βιβλιοθήκης της & τη λειτουργία του εργαστηρίου αντιγραφής χειρογράφων.
Η ανάπτυξη της Μονής συνεχίστηκε & μετά την οθωμανική κατάκτηση του 1383, ενώ καταλυτική για τη λειτουργία της ήταν η παρουσία του Γενναδίου Σχολαρίου, πρώτου Οικουμενικού Πατριάρχη μετά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως.
Την εποχή αυτή ιδρύεται ιερατική σχολή στη Μονή, που λειτούργησε μέχρι τον 20ο αιώνα.
———————————————
Με τη στήριξη της Ιεράς Μητρόπολης Σερρών & Νιγρίτης και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών
